Adriaen Willaert - schilderij door Titiaan

Contact | Nieuwsbrief | Sitemap


Oeuvre

OEUVRE ALFABETISCH : O

We kunnen hier niet alle composities uitvoerig behandelen. Daartoe is er te weinig plaats. Wil je van een bepaald werk meer informatie hebben, schrijf ons en we zullen u bijna zeker kunnen helpen.
info@adriaenwillaert.be

Structuur van de gegevens · Referentie handschriften en drukken (sigla) · RISM-lijst
A · B · C · D · E · F · G · H · I · J · K · L · M · N · O · P · Q · R · S · T · U · V · W · X · Y · Z

Terug naar overzicht oeuvre.

O

333.
Kidger B135, p. 51, p. 58, p. 146, p. 169, p. 223
O ADMIRABILE COMMERCIUM
O admirabile commertium

2. ondertitel:

3. gecomponeerde delen:

1. O admirabile commercium
2. Quando natus es
3. Rubum quem viderat
4. Germinavit radix Jesse
5. Ecce Maria genuit
6. Mirabile mysterium
7. Magnum haereditatis mysterium

4. tonal type:

1. O admirabile commercium : geen b / sleutelcombinatie: c2-c3-c4-c4-F4 / finalis: F
2. Quando natus es: finalis: E
3. Rubum quem viderat: finalis: A
4. Germinavit radix Jesse: finalis: D
5. Ecce Maria genuit: finalis: D
6. Mirabile mysterium: finalis: G
7. Magnum haereditatis mysterium: finalis: D

5. aantal stemmen:

5-st.

6. genre :

motet

7. reeks :

Musica Nova. Moteta cum quinque vocibus. nr 5

8. tekst :

1.
O admirabile commercium,
creator generis humani animatum corpus sumens
de virgine nasci dignatus est,
et procedens homo sine semine
largitus est nobis suam deitatem.

O wonderbaar gebeuren!
Hij, die de Schepper is van de mensheid,
heeft zelf een menselijk lichaam aangenomen
door zich te gewaardigen uit een maagd geboren te worden.
Zonder zaad is hij voor ons mens geworden
bovenop zijn goddelijke natuur

2.
Quando natus es ineffabiliter ex virgine,
tunc impletae sunt Scripturae:
sicut pluvia in vellus descendisti
ut salvum faceres genus humanum.
Te laudamus Deus noster.

Toen u op een onvergetelijke manier uit een maagd werd geboren
werden de Schriften vervuld.
Zoals de regen neervalt op een huid
zijt Gij neergedaalt
tot heil van de gehele mensheid.
U prijzen we, onze God.

3.
Rubum quem viderat Moyses incombustum,
conservatam agnovimus tuam laudabilem virginitatem.
Dei Genitrix, intercede pro nobis.

Zoals Mozes zag dat de bremstruik niet opbrandde
hebben ook wij bemerkt dat uw waardevolle maagdelijkheid ongeschonden bleef.
Moeder van God. Spreek voor ons ten beste.

4.
Germinavit radix Jesse,
orta est stella ex Jacob,
virgo peperit salvatorem.
Te laudamus Deus noster.

De wortel van Jesse is ontkiemd.
De ster is ontstaan uit Jacob.
Een maagd heeft de Heiland gebaard..
U prijzen we. Onze God.

5.
Ecce Maria genuit nobis salvatorem,
quem Johannes videns exclamavit dicens:
Ecce Agnus Dei, ecce qui tollit peccata mundi.
Alleluja.

Zie hoe Maria voor ons heeft voortgebracht de Heiland
over wie Johannes uitriep, toen hij Hem zag:
Zie het Lam Gods, dat wegneemt de zonden van de wereld.
Alleluia.

6.
Mirabile mysterium
declaratur hodie,
innovantur naturae,
Deus homo factus est.
Id quod fuit permansit,
et quod non erat assumpsit,
non commixtionem passus,
neque divisionem.

Vandaag werd een wonderbaar mysterie verkondigd,
een nieuwigheid in de natuur:
God is mens geworden.
Wat bestond is gebleven
en wat niet bestond is ontstaan,
en tezelfdertijd zonder vermenging noch scheiding.

7.
Magnum haereditatis mysterium,
templum Dei factus est uterus nesciens virum,
non est pollutus ex ea carnem assumens,
omnes gentes venient dicentes:
Gloria tibi Domine.

Het betreft een groot mysterie in de geboortelijn.
De schoot is Gods tempel geworden zonder een man gekend te hebben ;
zonder dat het vlees hierdoor bezoedeld werd.
Dat alle volkeren komen jubelen:
U Heer zij lof gebracht.

antifonen van de tweede vespers In  Circumcisione Domini

9. eerste gedrukte uitgave:

1559, Venetië, Antonio Gardano, Musica Nova di Adriano Willaert.
Herdrukt in 1569 (verloren)
1561, Leuven, Pierre Phalèse, Hadriani Willaert musici excellentissimi moteta.
(deel 1)

10. RISM:

1559a - W 1126 / 1561(1) - W 1128

11. CMM:

3-05 pp. 31-56 (bron 1559a)

DIAMM : ModE C.313 : Estense Digital Library - "Mottetti a 5 voci" (beniculturali.it)
[nr 13], p. 26
DIAMM : BerlGS 7 : 
https://www.diamm.ac.uk/ compositions/25599/
DIAMM : Modena : 
https://www.diamm.ac.uk/ compositions/96752/

12. vindplaatsen:

ms: D BerlGS 7 (nr 5. Ecce Maria genuit)  - RegB

Het verzamelboek MUSICA NOVA uit 1559 (W1126) bestaat uit zeven stemboeken, nl. S, A, T, B, Q, 6 en 7). Volgende bibliotheken hebben alle boeken en bieden ze online: Bologna, Museo internazionale e biblioteca della musica en München, Bayerische Staatsbibliothek. Ook de Koninklijke Bibliotheek te Brussel, maar hier ontbreekt de ALTUS.
(Zie hier verder : online)

druk ca. 1560 : I ModE C. 313 (Zie hier verder : online)

druk 1561
– (W1128) – D. München.Bayerische Staatsbibliothek.
Leuven, Pierre Phalèse, Hadriani Willaert musici excellentissimi moteta.
(deel 1) (Zie hier verder : online)

13. andere recente uitgaven:

online – ModE C.313
Estense Digital Library - "Mottetti a  5 voci" (beniculturali.it)

O admirabile                  online beelden van sopr., alt, bas en quintus : 38-39/214-215/394-395/548-549
Quando natus es             online beelden van sopr., alt, bas en quintus : telkens een blz.verder
Rubum quem viderat       online beelden van sopr., alt, bas en quintus : telkens een blz.verder
Geminavit radix Jesse      online beelden van sopr., alt, bas en quintus : telkens een blz.verder
Ecce Maria                     online beelden van sopr., alt, bas en quintus : telkens een blz.verder
Mirabile Mysterium          online beelden van sopr., alt, bas en quintus : telkens een blz.verder
Magnum hereditatis         online beelden van sopr., alt, bas en quintus : telkens een blz.verder

In dit boek staan, buiten de zeven hier genoemde vijfstemmige motetten,  nog 65 motetten, vier- en vijfstemmig.
Alle tenorstemmen ontbreken evenwel

online – 1559 - Bologna V.13:
http://badigit.comune.bologna. it/cmbm/viewschedatwbca.asp? path=/
cmbm/images/ripro/gaspari/_V/ V013/


online – Musica Nova – 1559 - München
https://stimmbuecher.digitale- sammlungen.de/view?id= bsb00071866

online – Musica Nova – 1559 – München - 4 Mus.pr. 2688
https://stimmbuecher.digitale- sammlungen.de/view?id= bsb00073059
enkel 5de en 7de stem

online : druk 1561 - (W1128) – D. München. Bayerische Staatsbibliothek
Leuven, Pierre Phalèse, Hadriani Willaert musici excellentissimi moteta.
zonder de VIIde stem
https://stimmbuecher.digitale- sammlungen.de/view?id= bsb00093444 deel 1 [nr 5], pp. 6-9

online - Brussel - Musica nova – 1559 – KBR (zonder de altus)
https://opac.kbr.be/Library/ doc/SYRACUSE/18352190#uurl

online – Musica Nova, gedrukt door Phalesius - 1561 - München
https://stimmbuecher.digitale- sammlungen.de/view?id= bsb00093443

online - partituur in moderne noten - CPDL
http://www3.cpdl.org/wiki/ index.php/Musica_nova_(Adrian_ Willaert)

14. intabulaties, diminuties, tientos:

Luittabulatuur van 7. Magnum Hereditatis in HORTUS MUSARUM. Leuven. Pierre Phalèse (155229)

MUSICOLOGISCHE UITLEG:

Met slechts 109 maten is dit motet het kleinste in het boek MUSICA NOVA.

Willaert benadrukt graag de inzet door het eerste woord verschillende maten op lange noten te laten zingen. Hier klinkt de  inzet op “O” 7 maten lang.  “Mirabile” (maat 425) en ook “Magnum” (maat 515) krijgen elk zelfs 11 maten.

Met zijn in het totaal 7 delen en 602 maten is dit daarentegen het langste motet van het boek.

15.
 Bossuyt 1985. Op.cit.

p. 112 "Hij bouwt bewust een expressieve climax op door de slotpassus in ternaire maat te schrijven."

16.
 Schiltz 2003. Op. cit.

p. 181 vn 45: "opvallend verband met de motetten van Josquin, zowel op het vlak van de tekstkeuze als van de compositietechniek"

OPNAMEN:

18. lp’s:

-*lp 30 ADRIAN WILLAERT. MOTETS FOR FOUR VOICES
Boston Camerata Motet Choir o.l.v. Joshua Rifkin
NONESUCH H-71345
1975

deel 7: Magnum haereditatis

Meer info: https://www.discogs.com/ artist/833932-Adrian-Willaert
of: 
https://www.discogs.com/ artist/833932-Adrian-Willaert? noanv=1

luister op YOUTUBE. 3 motetten : (remastered)
https://www.youtube.com/watch? v=Zq0G0RGNIlY

luister via internet : 
https://www.discogs.com/ Adrian-Willaert-The-Boston- Camerata-Motet-Choir-Joshua- Rifkin-Motets/release/4443870

19. cd’s:

-*cd 226
MUSICA NOVA. The Motets
Singer Pur
OEHMS CLASSICS OC 835. 2011 - 2012
http://www.oehmsclassics.de/ cd.php?formatid=592

YOUTUBE : O admirabile commercium :
YOUTUBE: 
https://www.youtube. com/watch?v=3r5HTgiyB8g (enkel 1ste deel)
YOUTUBE: Ecce Maria genuit nobis. + partituur
https://video.search.yahoo. com/yhs/search?fr=yhs-avg-fh_ lsonswrow&hsimp=yhs-fh_ lsonswrow&hspart=avg&p= YouTube+Willaert#id=45&vid= 51f8c9a2a9d63614f5073a73db8599 5f&action=view 
luister ook op SPOTIFY : albums – musica nova
of : nummrs - o admirabile commercium
luister ook naar IDAGIO:
O admirabile commercium: 
https://app. idagio.com/recordings/11232639
volledig album: 
https://app.idagio.com/ albums/willaert-musica-nova

20. duur:

27’35" Singer Pur

=====

334.
Kidger b209, p. 144, p. 175, p. 238
O BEATA INFANTIA
(van Jo Richafort of Loyset Pieton)

2. ondertitel:

3. gecomponeerde delen:

1. O beata infantia per quam nostri generis
2. O felices panni quibus peccatorum

4. tonal type:

met bb / sleutelcombinatie: g2-g2-c2-c2-c3-c4 / finalis C (in beide delen)

5. aantal stemmen:

6-st.

6. genre :

motet

7. reeks :

Motetta VI vocum, nr 18

8. tekst :

O beata infantia
per quam nostri generis reparata est vita!
O gratissimi delectabilesque vagitus
per quos aeternos ploratus evasimus!
O felices pani quibus peccatorum
sordes extersae sunt!
O praesepe splendidum,
in quo non solum jacuit foenum animalium,
sed cibus inventus est Angelorum!

9. eerste gedrukte uitgave:

1534, Parijs, Pierre Attaingnant, Liber tertius: viginti musicales. motetos
1542, Venetië, Antonio Gardano, Musicorum sex vocum, liber primus. Nr 38.

10. RISM:

15345 / 1542a - W 1112 / 1556 - R 1300

11. CMM:


3-04 p. 97-104 (bron: 1542a) (toegeschreven aan Loyset Pieton)

DIAMM : 
I-MOd MS Mus. IX - DIAMM [nr 29](ff 55v-59, pp. 118-125)

12. vindplaatsen:


ms
D ModD 9 (toegeschreven aan Jean Richafort) (Zie hier verder : online) - I RomeV 35-40 (Adriano)
druk 1542: A Wn - B KBR (een uitgave met alle stemmen behalve sextus en een uitgave met enkel S) - Dresden Katholische Hofkirche (B - onvolledig) - Mbs (zie hier verder : online) -Mu (zonder T en B), RegB , Wolfl - F CH (Q), Pn (A), TLc (A) - GB Lbl (zonder 6) - I BolC (5), Bologna , Accademia Filarmonica (zonder S en Q) – ModD 9 (Zie hier verder : online) - VEaf (zonder S en 5)

13. andere recente uitgaven:


online – ms – ModD 9
I-MOd MS Mus. IX - DIAMM [nr 29](ff 55v-59, pp. 118-125)

online – 1542 – D.München. Bayerische Staatsbibliothek
https://stimmbuecher.digitale- sammlungen.de//view?id= bsb00074422

14. intabulaties, diminuties, tientos:


MUSICOLOGISCHE UITLEG:

17. Kidger. op.cit. 2005

p. 238. "By Richafort"

OPNAMEN:

18. lp’s:

19. cd’s:

20. duur:

=====

335. 
Kidger B177, p. 18, p. 133, p. 144, p. 154, p. 173, p. 175, p. 180, p. 187, p. 230
O BEATUM PONTIFICEM … O MARTINE

2. ondertitel:

3. gecomponeerde delen:

O beatum pontificem (eendelig)

4. tonal type:

met b / sleutelcombinatie: g2-c2-c2-c3-c4-F3 / finalis: G

5. aantal stemmen:

6-st.

6. genre :

motet

7. reeks :

Motetta VI vocum, nr 6

8. tekst :

O beatum Pontificem!
qui totis visceribus diligebat Christum Regem,
et non formidabat imperii principatum :
O Martine: dulcedo medicamentum et medice!
o sanctissima anima !
quam si gladius persecutoris non abstulit,
palmam tamen martyrii non amisit.

Antifoon voor het Magnificat in de tweede vespers van het feest van Sint-Martinus
(11 november).

O heilige bisschop!
Die met hart en ziel Koning Christus hebt bemind
zonder dat je bang was van een aardse vorst.
O Martinus:
Gij waart zowel een zoet medicament als een medicus.
O allerheiligste ziel!
Al had men het zwaard van de vervolger niet weggenomen
toch hebt gij de palm van het martelaarschap niet geweigerd.

9. eerste gedrukte uitgave:

15383, Neurenberg, Formschneider (Grapheus), Secundus tomus novi operis
W1112 (1542), Venetië, Antonio Gardano, Musicorum sex vocum . liber primus.

10. RISM:


W1112 (1542)

11. CMM:

3-04 pp.28-34 (bron: 1542a)

DIAMM : 
I-MOd MS Mus. IX - DIAMM [nr 35 ](pp 148, f 70v)

DIAMM 
Estense Digital Library - "Mottetti a sei ed a sette voci" (beniculturali.it) -
https://edl.beniculturali.it/ beu/850016256
 = ModE C.314 [nr 34], p. 98

12. vindplaatsen:


ms: I
 ModD 9 (Zie hier verder : online)  – RomeM - RomeV
druk W1112 (1542) : A Wn - B Koninklijke Bibliotheek van België KBR II.91.361 (zonder 6) - D Dresden Katholische Hofkirche (B – onvolledig) –Bayerische Staatsbibliothek (Zie hier verder : online) - Mu (zonder T en B), RegB , Wolfenbüttel  (Zie hier verder : online) - F CH (Q), Pn (A), TLc (A) - GB British Library (zonder 6) - I BolC (5), Bologna , Accademia Filarmonica (zonder S en Q) VEaf (zonder S en 5)
druk ca 1560 – I ModE C.314 (Zie hier verder : online)

13. andere recente uitgaven:


online – Modena – I 
ModE C.314
https://edl.beniculturali.it/ beu/850016256 = ModE C.314 [nr 34], p. 98

online – ms - ModD 9:
I-MOd MS Mus. IX - DIAMM [nr 35 ](pp 148, f 70v)

online – W1112 (1542) – D. München. Bayerische Staatsbibliothek :
https://stimmbuecher.digitale- sammlungen.de//view?id= bsb00074422


online – W1112 (1542) – D
Wolfenbüttel, Herzog August Bibliothek
WDB - Wolfenbütteler Digitale Bibliothek - drucke/3-1-musica-1s (hab.de)

14. intabulaties, diminuties, tientos:


MUSICOLOGISCHE UITLEG:

15. Bossuyt. op.cit. 1985

p. 109: Door het gebruik van een dubbelmotief, nl. twee verwante motieven worden verdeeld over tweemaal drie stemmen of over vier plus twee partijen en zo wordt de "geleerde" techniek verdoezeld en krijgen we gewoon de indruk van een vijf- of zesstemmige imitatie.

16. Schiltz op.cit. 2003.

p. 176 vn. 30: overeenkomst tussen twee verschillende Romeinse handschriften.

OPNAMEN:

18. lp’s:

19. cd’s:

20. duur:

=====

336.
Kidger H012, p.31,  p. 32, p. 41, p. 65, p.88, p. 283, p. 297, p. 357, p.  358, p. 359, p. 360,
O bene mio fam’uno favore
O bene mio fa fam’ uno favore

2. ondertitel:

In diapason, si placet

3. gecomponeerde delen:

O bene mio (eendelig)

4. tonal type:

geen b / sleutelcombinatie: c2-c2-c4-F4 / finalis: D
bij Gardano 1545: c2-c3-c4-F4

5. aantal stemmen:

4-st.
"in diapason si placet": de hoogste stem kan ook een octaaf lager gezongen worden, als tweede tenor.

6. genre :

villanesca

7. reeks :

canzone villanesche alla Napolitana

8. tekst :

O bene mio fa, famm’ uno favore,
Che questa sera ti possa parlare.
E s’alcuno ti ci trova, e tu grida:
chi vend’ ova ?


Viene senza paura e non bussare,
Butta la porta che porai entrare.

E s’alcuno…

Alla finestra, insino alle due hore,
Farò spia che porai entrare.
E s’alcuno…

Oh mijn lie.., liefste, doe mij een gunst 
zodat ik je vanavond kan spreken 
En als iemand je hier vindt, 
Roep dan : wie verkoopt eieren ?

Kom zonder angst en klop niet 
Gooi de deur open, zodat je kunt binnenkomen. En als iemand…

Tot twee uur zal ik aan het venster 
op de loer liggen, zodat je kunt binnenkomen. En als iemand…

(vertaling: Griet Ostyn)

9. eerste gedrukte uitgave:

154219, Venetië, Girolamo Scotto, Madrigali a quatro voci. Libro primo. Nr 33
154520 – W1115, Venetië, Antonio Gardano, Canzone villanesche alla napolitana. nr 5
154811 – W1116, Venetië, Antonio Gardano, Canzon villanesche alla napolitana. nr7
154811 – W1117, Venetië, Girolamo Scotto, Canzon villanesche alla napolitana
15527 = 155235, Salamanca, Diego Pisador, Libro de musica de vihuela, beelden 192-193 / 205.  folio 91
155329 – W1118, Venetië, Antonio Gardano, Canzon villanesche alla napolitana. nr 7
1563 – W1130, Venetië, Girolamo Scotto, Madrigali a quatro voci. nr 25

10. RISM:

154219 / [1544b - W 1114b] / 1545a =154520 - W 1115 / 1548a+b - W 1116 + W 1117 / 15527 = 155235 (intab.) / 155329 - W 1118 / 1563 - W1130

11. CMM:

3-14 p. 166-167 (bron:154219 en 154520)

12. vindplaatsen:

ms: geen
druk 154219: A Wenen (Zie hier verder : online) - KBR Fétis 2212 (Zie hier verder : online)
druk 1544 (Scotto): I Pistoia. Bibl. Arch. Capit. (A - onvolledig)
druk 1545: A Wn (T) - D Mün (Zie hier verder : online), Wolf - PL - Krakow (B)
druk 1548 (Scotto): A Wn - F Bnf (A)
druk 1548 (Gardano): I BolC (A)
druk
15527 = 155235, E Madrid, Biblioteca Digital Hispánica (Zie hier verder : online intabulatura)
druk 1553: D Wolf - GB Lbl (A,T,B)- USA Pitsb (S, A, T)
druk 1563 - W1130: B KBR (Fétis) (S.T.B) (Zie hier verder : online ) - F Bnf RESVMC-131 (S.A.T.B) (Zie hier verder : online)

13. andere recente uitgaven:

online – 154219 – Brussel. Koninklijke Bibliotheek van België
https://opac.kbr.be/Library/ doc/SYRACUSE/18388877#uurl

nr XXXIII
cantus :            
https://uurl.kbr.be/1562428 online beeld : 40
altus :              
https://uurl.kbr.be/1562430 online beeld : 40
tenor :              
https://uurl.kbr.be/1562432 online beeld : 40
bassus :            
https://uurl.kbr.be/1562434 online beeld : 40

online – 154219 – Wenen. Österreichische Nationalbibliothek
https://digital.onb.ac.at/ RepViewer/viewer.faces?doc= DTL_5847236&order=1&view= SINGLE

Digitales Objekt
: cantus
Digitales Objekt: alt
Digitales Objekt: tenor
Digitales Objekt: bas

online – 1545 – D.München. Bayerische Staatsbibliothek
https://stimmbuecher.digitale- sammlungen.de/view?id= bsb00071912

nr XII
cantus :             online beeld : 13/16
altus :               online beeld : 13/16
tenor :               online beeld : 13/16
bassus :             online beeld : 13/17

online – (W1130) 1563 – Brussel. Koninklijke Bibliotheek van België (S. T. B, dus zonder alt)
https://opac.kbr.be/Library/ doc/SYRACUSE/18389711#uurl

cantus
https://uurl.kbr.be/1562448
altus ontbreekt
tenor
https://uurl.kbr.be/1562450
bas
https://uurl.kbr.be/1562452

online – 1563 – Parijs. Bibliothèque Nationale de Paris
https://gallica.bnf.fr/ark:/ 12148/btv1b8449066q.r= Willaert?rk=472105;2

online – 1563 – IMSLP (bron: Brussel KBR S. T. B)
https://imslp.org/wiki/ Madrigali_a_quatro_voci_( Willaert,_Adrian)

online –CPDL (André Vierendeels) - partituur in moderne notatie 1545
http://www0.cpdl.org/wiki/ images/5/53/Willaert-O_bene_ mio.pdf

-via internet: anaigeon.free.fr (zonder de tekst)

-Cardamone, Donna G., ed. Adrian Willaert and his Circle. Canzone Villanesche alla Napolitana and Villotte, Madison, 1978 (RRMR, 30)
Met ook de intabulatie voor stem en vihuela van Diego Pisador
Met de vertaling in het Engels

-*Wiora Walter, ed. Adrian Willaert und andere Meister
Italienische Madrigale zu 4-5 St.

Wolfenbüttel, Möseler, Das Chorwerk, 1930, nr V, p. 12
(kwart verhoogd - met de Duitse vertaling)

-Thomas, Bernard, ed. Adrian Willaert - Five Villanelle (1545) for Four Voices or Instruments SATB. Londen 1984 (London Pro Musica, TM42)

-*Ars Musica IV, p. 49 (=Das Chorwerk)

-Thomas, Bernard, ed. The Schott Recorder Consort Anthology. Italienische
Musik
. Vol. 3. London: Schott, 1991 (bewerking voor blokfluiten-ensemble)

-Roche, Jerome, en Elizabeth Roche, eds. The Flower of the Italian Madrigal: For Mixed Voices. New York, 1995, p. 182
bron: 1545 - kwart hoger - met de Engelse vertaling
bestellen bij SHEETMUSIC plus
https://www.sheetmusicplus. com/title/the-flower-of-the- italian-madrigal-volume-3- sheet-music/19737127

-Harmonia FC-558-1

-Ferrimontana Musikverlag (SATB)

-in "Choraliter 1 - Antologia per coro misto ", ed. Feniarco (Federazione Nazionale Italiana Associazioni Regionali Corali)

-Handlo music (ook met Duitse tekst "Ach Liebster").
http://www.handlo-music.com/ pdf/t-z/W-IOB-As.pdf

-The Schott Recorder Consort Anthology (bestemd voor blokfluiten)
ED12389

-Chorleitung - Theorie und Praxis, deel 1, p. 34, Hans Günther Bastian, red. Wilfried Fischer, Schott Musik Intern. 2006

-electronische versie "Solero"
Free Hand Music nr 15276812
(een kwart hoger dan het origineel)

14. intabulaties, diminuties, tientos:

online – Madrid - druk
15527 = 155235, E Madrid, Biblioteca Digital Hispánica. Beelden 192-193 / 205. Folio 91
Biblioteca Digital Hispánica (bne.es)

-Cardamone, Donna G., ed. Adrian Willaert and his Circle. Canzone Villanesche alla Napolitana and Villotte, Madison, 1978 (RRMR, 30)
Met ook de intabulatie voor stem en vihuela van Diego Pisador
Met de vertaling in het Engels


MUSICOLOGISCHE UITLEG
:

15
. Bossuyt op.cit. 1985.

p. 137: "De hoogste partij kan, indien gewenst, een octaaf lager gezongen worden, zodat ze als tweede tenor fungeert. Door deze octaaftranspositie wordt de alt de hoogst klinkende stem. Dat Willaert hiermee heel bewust rekening hield, is duidelijk uit de typische sopraancadensering, nl. met stijgende seconde in de altpartij."
p. 138: ". over de nostalgische minnaar - Een typisch Napolitaans trekje is de "stotterende" inzet, waarbij een woord na de beginlettergreep wordt afgebroken: O bene mio fa - fam'uno favore"
p. 192, vb 31: partituur (=CMM)

17a. Walter Wiora. Das Chorwerk. p. 3-4

"…kein Madrigal im engeren Sinne, sondern eine Canzone Villanesca. Weist daher strophischen Bau und Wiederholung auch innerhalb der Strophe auf: a-a-b + Refrain=c-c. Auch der Rhythmus des Madrigals ist frei. Sein Wert liegt in dem gebändigten und doch freien Fluß, in der ungemeinen Geschmeidigkeit und Eleganz; er ist nur zu verwirklichen, wenn man jegliche harte Ausführung und plumpe Betoning der Akzente, die besonders bei scheinbar synkopischen Stellen gefährlich nahe liegt, sorgfältigst vermeidet."

17b. Donna G. Cardamone. zie uitleg in de uitgave: Adrian Willaert and his Circle. Canzone villanesche alla Napolitana and Villotte

17c. Jerome Roche. op. Cit. 1995, p. 182

The attractive rhythms and harmonies of this much more chordal piece call for nimble singing. As always, breathe where the text has commas and, in the refrain "E se alcuno" bring out the implied stresses... leading up to the climactic "Chi vende ova".

17d. A.W.F. – A.W.S.:

SATB - 3 strofen met refrein - Vorm: herhaling van de eerste en laatste zin; 1-1 2 3- 3, muzikaal dus S(aab)R(cc) - Ietwat monotone hypodorische melodie - Verschuiving van de tel in de maatsoort van het refrein; verschillende (vrije) ritmiek in beide delen - Volledige homofoon: drieklanken in grondligging met twee vertragingen van de terts; cadensen: hoofdzakelijk volmaakt authentieke, een paar halve en bedrieglijke.
De uitgave vermeldt dat de compositie ook zo kan gezongen worden dat de hoogste partij een octaaf lager mag klinken, dus als tweede tenor (ATTB) of voor gelijke stemmen (TTTB).

OPNAMEN:

18. lp’s:


-*lp 03 Ihr Musici, Frisch auf!
Monteverdi-Chor
Telefunken SAWT 9462-B
= lp 14, lp 26, cd 63

-lp 06 Nederlands Vokaal kwartet, o.l.v. Raugel
Ades MS 25 AS 536
-lp 07 Ensemble Vocal Fritz Hoyois
Alpha CL 3013

-lp 7 = lp 51 = cd 309 Ensemble Vocal de Bruxelles o.l.v. Fritz Hoyois
Erato

-*lp 17 Musik der Renaissance
Boston Camerata, Cohem
FSM 33 030/31

-*lp 26 Musik der Dürerzeit
Monteverdi-Chor
Telef TK 11 515
=lp 03, cd 63

-*lp 31 Bachchor Frankfurt
CAM LPM 30 042

-*lp 32 The Wandering Musicians
Flemish Composers in Ren. Italy
Boston Camerata, Turnabout TV 34512S

-*lp 38 O dolce vita mia
Italian Music from the high Renaissance
The London Early Music Group. dir. James Tyler
NONESUCH D-79029 digital (1982)  

-*lp 39 Ars Renata (Music to Entertain the Kings of Hungary)
Vokalensemble/ Viragh
DC HUN 11983/84

-lp 51 = cd 309 Ensemble Vocal de Bruxelles o.l.v. Fritz Hoyois
Erato

-lp 61 Italian Madrigals. Abbey Singers

19. cd’s:

Er bestaan heel wat cd-opnamen van dit villanesca.
We noemen hier enkel de belangrijkste.

-*cd 15
THE ART OF FLEMISH SONG IN THE COURTS OF EUROPE
LiveOak
bew. Pisador. Vihuelaboek. 1552
Nancy Knowles, sopraan, Frank Wallace, bariton, vihuela de mano
CENTAUR CRC 2109, 1991
musicologische uitleg door Frank Wallace
met liedteksten en vertaling in het Engels

MP3-downloaden: http://mp3. rhapsody.com/adrian-willaert/ tracks.html

-*cd 18
MUSICA MEDITERRANEA
Music of the Italian & Spanish renaissance
KITHARA. CHANDOS 0562, 1994

-*cd 21/I
LE VILLANESCHE
L'opera omnia di Adrian Willaert.
Collegio vocale e strumentale Euterpe o.l.v. Antonio Eros Negri
STRADIVARIUS DULCIMER
STR 33311
1993

musicologische uitleg: Marina Toffetti
teksten en vertaling in modern Italiaans

luister naar de ganse cd op SPOTIFY: albums - villanesche
luister naar de ganse cd op IDAGIO:
https://app.idagio.com/albums/ willaert-the-complete-works- vol-1-le-villanesche

-*cd 23
CANZONETTA
16c. canzoni & instrumental dances
The King's Noyse o.l.v. Douglass
(instrumentaal uitgevoerd (strijkers en luit) - een kwart hoger)
HARMONIA MUNDI HMU 907127, 1993/1994

luister ook op IDAGIO:
https://app.idagio.com/works/ 20539068

-*cd 32
ADRIAEN WILLAERT
Madrigali, chansons, villanelle
Romanesque o.l.v. Philippe Malfait
bewerking Diego Pisador (ca. 1509-1560) zang en luit
RICERCAR RIC 151145

luister ook op YouTube – Romanesque V: https://www.youtube.com/watch? v=PyV1V2B9a50
luister ook op SPOTIFY: album - Romanesque
luister ook op IDAGIO: 
https://app.idagio. com/albums/willaert-chansons- madrigali-and-villanelle

-*cd 46
O BENE MIO
Roeselaars Kamerkoor o.l.v. Hans Van Daele
(koor en instrumenten, een kwart hoger)
eigen beheer 1997

-*cd 57
VIVA NAPOLI
Canzoni villanesche
doulce mémoire o.l.v. Denis Raisin-Dadre (blokfluiten en zangers)
1548 Girolamo Scotto
ASTRÉE E 8648 1992

musicologische uitleg door Denis Raisin-Dadre en Dominique Fernandez
teksten en de vertaling in het Frans en het Engels
info: 
https://www.gramophone. co.uk/review/viva-napoli- canzoni-villanesche

-*cd 63
VENICE MUSIC
Monteverdi-Chor Hamburg o.l.v. Jürgen Jürgens
koor en instrumenten
CELESTIAL HARMONIES RECORDS

luister ook op SPOTIFY: nummers – o bene mio

musicologische uitleg door John Schaefer
=cfr. lp 3, lp 14, lp 26

-cd 72 = lp 39:
MUSIK FÜR DIE UNGARISCHE KÖNIGE
Camerata Hungarica o.l.v. László Czidra
HUNGAROTON
1978

-cd 80 = cd 23, 97 en 101:
Zelfde uitvoering in Voyage en Italie (3 cd's)
Harmonia Mundi Fr.

-cd 95
O DOLCE VITA MIA
London Early Music Group
=cd 119 = lp 38

-cd 97 – Kidger P019
= cd 23, 80 101.

Zelfde uitvoering in: Italian Renaissance Dances, Vol. 2
CLASSICAL EXPRESS #3957127
luister ook naar IDAGIO: 
https://app.idagio. com/albums/italian- renaissance-dances-vol-2

-cd 101/01 = cd 23
zelfde uitvoering in: Pathways of Renaissance Music (5 cd's)

-cd 118
CORI SPEZZATI
Venezianische Mehrchörigkeit
Chamber Choir of Europe
BRILLIANT CLASSICS 2003

-cd 119 = lp 38 = cd 95

-cd 153
FA UNA CANZONE
Il Laboratorio Corale di Milano
PCD 2016

-cd 166
FUTURO ANTICO IV
Venezia e il Carnevale
Angelo Branduardi, zang en Ensemble Scintille di musica
Trecolori Media 0196557 TRM
2007
Zie op YouTube enkele van die nummers live:
http://www.youtube.com/watch? v=Uu53JTGYDfo
ofwel:
http://www.youtube.com/watch? v=OEmGXpDVEC4

-cd 167
VILLANELLE ALLA NAPOLITANA
Renata Fusco - Massimo Lonardi - Conserto Vago
AMADEUS AMJ 006-2, 2006

Volledig te beluisteren op YouTube (6de nr):
http://www.youtube.com/watch? v=ZoOTUtIJ0S4

luister ook op SPOTIFY: nummers – o bene mio

cd 203
MOTETS & MERRIMENT
Musical group: Tapestry o.l.v. Joseph Peter Swain
1999

cd 208
UC RIVERSIDE COLLEGIUM MUSICUM AND UC RIVERSIDE CHAMBER MUSIC
UC Riverside Collegium Musicum and UC Riverside Chamber Music
concert May, 26 2006
Riverside, CA : UCR, 2006

cd 212
SI ME LLAMAN
The music of Diego Pisador
Libro de musica de vihuela, Salamanca 1552
El Cortesano, bestaande uit Ariel Abramovich (vihuela)
en José Hernández-Pastor (altus)
CARPE DIEM EAN: 4032324162764
2009

luister op: https://www.carpediem- records.de/en/si-me-llaman
luister ook op SPOTIFY : albums – si me llaman

cd 255
IL DOLCE CIGNO
Boston Camerata performs ancient melodies
Boston Camerata o.l.v. Joel Cohen
COUNTDOWN MEDIA 2009

luister ook op SPOTIFY: albums -  il dolce cigno

cd 267
RENAISSANCE CHORAL MASTERWORKS
Europe Chamber Choir o.l.v. Nicol Matt
BRILLJANT CLASSICS 95662 – 2  cd’s
2018

luister ook op SPOTIFY: albums – renaissance choral masterworks
luister ook op IDAGIO: 
https://app.idagio. com/albums/renaissance-choral- masterworks
of
https://app.idagio.com/ recordings/20539117

-cd 306
PER VOI ARDO
Carlos Mena (contratenor) en Manuel Minguillón (vihuel a)
Label IBS Clssical
2021

-O bene mio (bew. Diego Pisador)

meer info:
Per voi ardo - IBS Classical: IBS12021 - CD or download | Presto Classical
(prestomusic.com)


luister ook op SPOTIFY: albums – per voi ardo

-cd 309 = lp 7 = lp 51
ADRIAN WILLAERT. OEUVRES RELIGIEUSES & PROFANES
Ensemble Polyphonies, Ensemble vocal de Bruxelles
WARNER CLASSICS
2021
https://www.warnerclassics. com/release/willaert
luister ook op SPOTIFY

YOUTUBE:
Lifeuitvoering door 
Accademia degli Imperfetti (24 mei 2008) :
http://www.youtube.com/watch? v=ern6PIEtMHU

Ensemble Fantasia Ficta
https://www.youtube.com/watch? v=lUiY8ONtwmI

en nog meer uitvoeringen van andere groepen op YOUTUBE

20. duur: (de snelste tov. de langzaamste uitvoering)

0’58” Fritz Hoyois  - 6'35" A.E. Negri: vocaal-instrumentaal

=====

O BONE JESU ET DULCIS = 2de deel van DOMINE JESU CHRISTE AMATOR

=====

337.
Kidger B182, p. 19, p. 92, p.126, p. 130, p. 168, p. 175, p. 181, p. 232
OBSECRO DOMINE

2. ondertitel:

3. gecomponeerde delen:

1. Obsecro Domine
2. Qui regis Israel intende

4. tonal type:

tonal type:
met b / sleutelcombinatie: c1-c2-c3-c4-c4-F4 / finalis F (in beide delen)

5. aantal stemmen:

6-st.
deel 1: T en tweede CT: fuga in epidiapenthe
deel 2: In epidiapenthe

6. genre :

motet

7. reeks :

Motetta VI vocum, nr 10

8. tekst :

Obsecro, Domine:
mitte quem missurus es.
Vide afflictionem populi tui.
Sicut locutus es.
Veni et libera nos.

Qui regis Israel intende
qui deducis velut ovem Joseph
et libera nos.


Responsorium en vers na de 6de lezing in de Metten van de eerste Zondag van de Advent.

Ik bezweer U, Heer,
stuur ons wie U beloofd hebt te sturen.
Zie het lijden van uw volk.
Kom en bevrijd ons
zoals u beloofd hebt.

Zoals U de koning van Israel gunstig gestemd waart
en zoals u Jozef als een schaap hebt geleid:
Bevrijd ons.

9. eerste gedrukte uitgave:


15383, Neurenberg, Formschneider (Grapheus), Secundus tomus novi operis (anoniem)
-W1112 (1542) : Adriani Willaert … sex vocum, que vulgo Motecta dicuntur. Liber primus.
-1542, Venetië, Antonio Gardano, Adriani Willaert. Musicorum sex vocum . liber primus
-1545, Augsburg, Melchior Kriesstein, Cantiones septem, sex et quinque vocum. Longe gravissimae, iuxta ac amoenissimae, in Germania maxime hactenus typis non excusae.
-1546, herdruk van 1545

10. RISM:

W1112 (1542) / 15453 / 15465

11. CMM:

3-04, pp. 47-54 (bron: 1542a)

DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/ compositions/61896/

12. vindplaatsen:

msBolSP - PiacD - RomeV - TrevBC
druk W1112 (1542) : A Wn - B Koninklijke Bibliotheek van België KBR II.91.361 (zonder 6) - D Dresden Katholische Hofkirche (B – onvolledig) –Bayerische Staatsbibliothek (Zie hier verder : online) - Mu (zonder T en B), RegB , Wolfenbüttel  (Zie hier verder : online) - F CH (Q), Pn (A), TLc (A) - GB British Library (zonder 6) - I BolC (5), Bologna , Accademia Filarmonica (zonder S en Q) VEaf (zonder S en 5)
druk 1545: D Mbs (Zie hier verder : online)
druk 1546: D Mbs

13. andere recente uitgaven:

online – (W1112) 1542 – D München. Bayerische Staatsbibliothek
https://stimmbuecher.digitale- sammlungen.de//view?id= bsb00074422
of
https://books.google.be/books? id=VUmNXBXHMH4C&printsec= frontcover&hl=nl&source=gbs_ ViewAPI&redir_esc=y#v=onepage& q&f=false

online – W1112 (1542) – D Wolfenbüttel, Herzog August Bibliothek
WDB - Wolfenbütteler Digitale Bibliothek - drucke/3-1-musica-1s (hab.de)

online – 1545 – D München. Bayerische Staatsbibliothek

https://stimmbuecher.digitale- sammlungen.de//view?id= bsb00071950

14. intabulaties, diminuties, tientos:

MUSICOLOGISCHE UITLEG:

15
. Bossuyt 1985:  p. 99:

"...op een gecentoniseerde tekst van het boek Exodus en psalm 79. ... Is als het ware een roep om goddelijke hulp om de (politieke) conflicten tot een oplossing te brengen."

16. Schiltz 2001: 
 p. 200,

vn. 21: verwijst naar de handschriften

OPNAMEN:

18. lp’s:

19. cd’s:

20. duur
:

=====

338.

Kidger H001, p. 65, p. 281, p. 333
OCCHIO NON FU GIAMAI

2. ondertitel:

3. gecomponeerde delen:


Occhio non fu giamai (eendelig)

4. tonal type:

geen b / sleutelcombinatie: g2-c2-c1-c4 / finalis: D
In het tweede deel, vanaf O car’amore, altus met c1

5. aantal stemmen:

4-st. (SAAT)
melodie in de 3de stem
Voor de tweede stem : zie de gedrukte uitgave in Parijs Bnf.

6. genre :

canzone

7. reeks :

canzoni villanesche alla napolitana

8. tekst :

Occhio non fu giamai che lachrimasse
Con 'si ragione di doia da morire.
O car' amore, o bell' amore, o dolce amore
O fin' amore che tien' il mondo inamora.
Hai, hai, corona di quant' amor fu mai.

Angelo Beolco, bijgenaamd "Il Ruzante"

Nooit heeft een oog zo geweend
om met zoveel pijn te moeten sterven.
Oh beminde liefde, oh mooie liefde, oh zoete liefde.
Oh fijne liefde, die wordt gekoesterd in deze liefdevolle wereld.
Ah, ah, kroon van al de liefde die er ooit geweest is.

9. eerste gedrukte uitgave:

1563, Venetië, Girolamo Scotto, Madrigali a quatro voci di Adriano Willaert con alcune Napolitane

10. RISM:

W1130 – 1563

11. CMM:

3-14 pp. 175-176 (bron : 1563)
The Altus, missing in the source, was added by the editor.
Een vergissing: De alt is te vinden in de uitgave 1563 in de BNF te Parijs.
Zie hier onder: online

12. vindplaatsen:

druk 1563 : F Bnf (alle stemmen) (Zie hier verder : online)
druk 1563 - W1130: B KBR (Fétis) (S.T.B) (Zie hier verder : online ) - F Bnf RESVMC-131 (S.A.T.B) (Zie hier verder : online)

13. andere recente uitgaven:

online – 1545 – München
https://stimmbuecher.digitale- sammlungen.de/view?id= bsb00071912

online – (W1130) 1563 – Brussel. Koninklijke Bibliotheek (S. T. B)
https://opac.kbr.be/Library/ doc/SYRACUSE/18389711#uurl

cantus
https://uurl.kbr.be/1562448
altus ontbreekt
tenor
https://uurl.kbr.be/1562450
bas
https://uurl.kbr.be/1562452

online – 1563 – Parijs. Bibliothèque Nationale de France (C.A.T.B)
https://gallica.bnf.fr/ark:/ 12148/btv1b8449066q.r= Willaert?rk=472105;2
of
BnF, département Fonds du service reproduction, RESVMC-131 | Gallica

telkens p. 23
canto :              online beeld : f 27
alto :                 online beeld : f 59
tenore :             online beeld : f 91
basso :              online beeld : f 123

online – 1563 – IMSLP (bron Brussel: S. T. B)
https://imslp.org/wiki/ Madrigali_a_quatro_voci_( Willaert,_Adrian)

-Cardamone, Donna G., Adrian Willaert and his Circle. Canzone Villanesche alla Napolitana and Villotte, Madison, 1978. (RRMR, 30)
(met de vertaling in het Engels)

14. intabulaties, diminuties, tientos:


MUSICOLOGISCHE UITLEG:


een canzon is een eerder ernstig genre

15
. Bossuyt 1985, p. 138

Occhio non fu giamai, Quando di rose d’oro en Zoia zentil zijn drie werken die getoonzet zijn op verzen die behoren tot het type van de “canzoni”. De teksten, die toegeschreven worden aan Ruzante, waren oorspronkelijk gedichten van meerdere strofen met talrijke wendingen in het dialect. Willaert nam alleen de eerste strofe over.

OPNAMEN:

18. lp’s:

19. cd’s:


-*cd 21/I
LE VILLANESCHE
Opera omnia vol. I nr 8
Collegio vocale e strumentale “Euterpe”
STRADIVARIUS DULCIMER
STR 33311
1993

luister naar de ganse cd op SPOTIFY: albums – villanesche
Fout bij SPOTIFY: Niet het Collegium Vocale Gent zijn de uitvoerders maar het COLLEGIO VOCALE E STRUMENTALE EUTERPE
luister naar de ganse cd op IDAGIO:
https://app.idagio.com/albums/ willaert-the-complete-works- vol-1-le-villanesche
of luister ook op IDAGIO :
https://app.idagio.com/works/ 21080496

-*cd 32 Adrian Willaert
Madrigali, chansons, villanelle
uitv.: Romanesque o.l.v. Philippe Malfeyt
RICERCAR RIC 151145
2012
zang en harp - een kwart lager

luister ook op SPOTIFY: album – romanesque
of ook op SPOTIFY : 
https://open.spotify.com/ album/6AMZ1266TI1atQO2HP68Gd
luister ook op IDAGIO: (de ganse cd) 
https://app.idagio.com/ albums/willaert-chansons- madrigali-and-villanelle

-cd 129 The Glory of Venice
Concordia o.l.v. Mark Levy
BBC Music
2003

-cd 159 Musica a Padua al tempo di Alvise Cornaro
Venice Consort o.l.v. Giovanni Toffano
Tactus 500004
2007 / 2013

luister ook op SPOTIFY : nummer – occhio non fu giamai
luister ook op IDAGIO:
https://app.idagio.com/albums/ musica-a-padova-al-tempo-di- alvise-cornaro

20. duur: (de snelste tov. de langzaamste uitvoering)

2'12" Euterpe - 2'40" Romanesque

=====

339.
Kidger G054, p. 56, p. 277
OCCHI PIANGETE ACCOMPAGNATE IL CORE

2. ondertitel:


dialogo a sette

3. gecomponeerde delen:

Occhi piangete, accompagnate il core (eendelig)

4. tonal type:

met b / sleutelcombinatie: g2-c1-c2-c3-c3-c4-F3 / finalis: A

5. aantal stemmen:

7-st. (C-V-A-VII-T-VI-B) C is voor mezzo, V is voor alt, A is voor alt, VII is voor tenor, T is voor tenor, VI is voor tenor of bariton, B is voor bas.

6. genre :

madrigaal

7. reeks :

Musica Nova. madrigaal, nr 25

8. tekst :

-Occhi piangete: accompagnate il core
Che di vostro fallir morte sostene.
- Così sempre facciamo; e ne conviene
Lamentar più l'altrui, che 'l nostro errore.


- Già prima hebbe per voi l'entrat' Amore,
Là ond' anchor come in suo albergo vene.
- Noi gli aprimmo la via per quella spene
Che mosse dentro da colui che more.


- Non son, com'a voi par, le ragion pari:
Ché pur voi foste nella prima vista
Del vostro e del suo mal cotanto avari.


- Hor questo è quel che più ch'altro n'attrista,
Ch'i perfetti giudicii son sì rari,
E d'altrui colpa altrui biasmo s'acquista.

Francesco Petrarca: Canzon 84.

"Ach, huil maar, ogen, begeleidt de klacht
van 't hart dat zwaar door jullie fout moet lijden."
"Dat doen we al en wij betreuren beide
het meest dat jij ons van de weg afbracht."

"Jullie hebben Amor hiernaartoe gebracht ,
als in zijn huis blijf je hem binnenleiden."
"Wij gaven enkel toegang omdat wij de
hoop kenden van degene die versmacht."

"Denk toch niet dat de schuld in 't midden ligt;
want jullie waren evenzeer gericht
op hartzeer als op jullie eigen pijn."

"Ach, dit zal wel ons bitterst lijden zijn:
dat schuld maar zelden juist wordt toegemeten
en ons de fout van anderen wordt verweten."

vertaling: Peter Verstegen. Francesco Petrarca. Het Liedboek Canzoniere.
Amsterdam. 2008.

9. eerste gedrukte uitgave:

-1559, Venetië, Antonio Gardano, Musica Nova di Adriano Willaert.
Herdrukt in 1569 (verloren)

10. RISM:

1559b - W 1126

11. CMM:

3-13 pp. 119 – 124 (bron: 1559b)

12. vindplaatsen:

ms : geen

Het verzamelboek MUSICA NOVA uit 1559 (W1126) bestaat uit zeven stemboeken, nl. S, A, T, B, Q, 6 en 7). Volgende bibliotheken hebben alle boeken en bieden ze online: Bologna, Museo internazionale e biblioteca della musica en München, Bayerische Staatsbibliothek. Ook de Koninklijke Bibliotheek te Brussel, maar hier ontbreekt de ALTUS.
(Zie hier verder : online)

13. andere recente uitgaven:

online – 1559 – I. Bologna. Museo internazionale e biblioteca della musica. Catalogo Gaspari. V.13:
http://badigit.comune.bologna. it/cmbm/viewschedatwbca.asp? path=/
cmbm/images/ripro/gaspari/_V/ V013/


cantus:               pagina 117         online beeld : 63/375
altus:                 p. 116-117         online beeld : 129/375
tenor:                p. 116-117         online beeld : 195/375
bassus:              p. 117               online beeld : 261/375
quintus:             p. 92-93            online beeld : 315/375
sexta parte:        p. 60-61            online beeld : 353/375
settina parte:      p. 19-20            online beeld : 371/375

online – Musica Nova – 1559 - München

https://stimmbuecher.digitale- sammlungen.de/view?id= bsb00071866

online - Brussel - Musica nova – 1559 – KBR (zonder de altus)
https://opac.kbr.be/Library/ doc/SYRACUSE/18352190#uurl

online - partituur in moderne noten – CPDL (Allen Garvin) = IMSLP
OCCHI PIANGETE: 
http://www0.cpdl. org/wiki/images/c/c6/46-occhi_ pian
gete---0-score.pdf

MUSICA NOVA: volledige lijst:
http://www3.cpdl.org/wiki/ index.php/Musica_nova_(Adrian_ Willaert)

14. intabulaties, diminuties, tientos:


MUSICOLOGISCHE UITLEG:

15
. Bossuyt. op.cit. 1985.

p. 133: "In de zevenstemmige madrigalen beoogt Willaert contrasterende sonoriteiten van twee diverse koorbezettingen, die in geen enkel van de vier werken dezelfde zijn. Dit timbrecontrast is wel het meest geprononceerd in dit madrigaal, Occhi piangete, accompagnate il core, de beroemde dialoog tussen de dichter en zijn eigen ogen."

p. 190, vb 29: notenvoorbeeld van de eerste 23 maten.

15a. Bossuyt Ignace. Zie: Muziek en Wetenschap , vol. 2, z.d..

"Het zevenstemmige madrigaal Occhi piangete van Adriaan Willaert". Dialoog tussen de dichter en zijn eigen ogen. Vier middenstemmen vertolken de woorden van de dichter, één hoog (cantus), één laag (bassus) en twee middenpartijen deze van de ogen.

OPNAMEN:

18. lp’s:

19. cd’s:


-*cd 210 MUSICA NOVA
The Petrarca Madrigals
Singer Pur
Oehms Classics OC 814
2009
grote terts lager

luister ook op SPOTIFY: albums – the petrarca madrigals
of nummers – occhi piangete

luister ook op IDAGIO:
https://app.idagio.com/albums/ musica-nova-the-petrarca- madrigals
of
https://app.idagio.com/ recordings/12673255

-cd 231 L’AURA MIA SACRA
Mélodies et madrigaux amoureux inspirés du Canzoniere de Pétrarque.
La Main Harmonique o.l.v. Frédéric Bétous
LIGIA Lidi 0202260-13
2013
http://www.lamainharmonique. fr/

luister ook op YOUTUBE : 
https://www.youtube. com/watch?v=qxWh_H2JrEs

20. duur: (de snelste vers. de langzaamste uitvoering)

4’28"  La main harmonique - 4'52" Singer Pur


=====

340.
Kidger B136, p.187, p.223
O CHRISTI MARTIR SANCTE CHILIANE
Christi martir Sancte Chiliane

2. ondertitel:

3. gecomponeerde delen:

4. tonal type:

geen b / sleutelcombinatie: C3-C3-C4-C4-F4 /

5. aantal stemmen:

5-st.

6. genre :

motet

7. reeks :

8. tekst :

antifoon voor het magnificat van de 1ste vespers van het feest van de H. Kylianus (8 juli)

9. eerste gedrukte uitgave:

10. RISM:

11. CMM:

DIAMM : 

12. vindplaats:

msTrevBC 29 (vernietigd in 1944)

13. andere recente uitgaven:

14. intabulaties, diminuties, tientos:


MUSICOLOGISCHE UITLEG:

Contrafactum van het eerste deel van Più volte già dal bel sembiante

OPNAMEN:

18. lp’s:

19. cd’s:

20. duur

=====

O COELESTE CONVIVIUM
= laatste maten van 2de deel van HOMO QUIDAM (Kidger b203)

=====

341.
Kidger B137, p. 16,  p. 86 
(enkel tweede deel), p. 125, p. 158, p. 167, p. 174,  p. 223
O CRUX SPLENDIDIOR CUNCTIS

2. ondertitel:

3. gecomponeerde delen:

1. O crux splendidior cunctis,
2. Dulce lignum dulces clavos

4. tonal type:

met b / sleutelcombinatie: c1-c3-c4-F4-F4 / finalis G (in beide delen)

5. aantal stemmen:

5-st.

6. genre :

motet

7. reeks :

Motetta V vocum, nr 13

8. tekst :

O crux,
splendidior cunctis astris,
mundo celebris,
hominibus multum amabilis,
sanctior universis:
quae sola fuisti digna
portare talentum mundi.

Dulce lignum,
dulces clavos,
dulcia ferens pondera:
salve praesentem capervam
in tuis hodie laudibus congregatam,
Alleluia.

antifoon bij het Magnificat van de 1ste vespers van het Feest van de Vinding van het H. Kruis (3 mei)

O Kruis, schitterender dan alle sterren,
geëerd over de hele wereld,
meest waardig voor de liefde van de mensheid,
heiliger dan het hele universum,
dat alleen waardig was om het losgeld (lit .: talentum prijs) van de wereld te dragen:

zoet hout,
zoete nagels,
die de zoete last droegen,
verzamel je kudde hier bijeen om uw lof te zingen.
Alleluia.

9. eerste gedrukte uitgave:

1539, Venetië, Girolamo Scotto, Famosissimi Adriani Willaert. musica quinque vocum . liber primus.
Herdrukt in 1550. P. 13.
1541, Venetië, Girolamo Scotto, [Nicolas Gombert], Motectorum, quinque vocum.(enkel 2de deel)

10. RISM:

1539c - W 1110 / 1541 - G 2984 / 1550a -W 1111

11. CMM:

3-03, p. 66 (bron: 1550a)

DIAMM : 
https://www.diamm.ac.uk/ sources/2246/#/

12. vindplaatsen:

msMunU 401(Zie hier verder : online. Zonder 5) - BolC Q27 (I°) - PiacD - RomeV
druk 1539: D Mbs (A,T) (Zie hier verder : online), Ju, Wolf - GB Lbl - I BolC (S), PLn (zonder S en Q) – PL Krakow
druk 1541: D 
Mbs - GB Lbl
druk 1550a: D 
Mbs (Zie hier verder : online) - GB Lbl – PL Krakow - YU MAs (A,Q, uit 1552?)

13. andere recente uitgaven:

online – ms – MunU 401 (onder het oude nummer Cim.44i)
doorschuiven naar boek 5: handschriftliche Motetten “Filgan 117”

https://epub.ub.uni-muenchen. de/11846/1/Cim._44i-1.pdf
sopraan     pp. 51r – 52r
https://epub.ub.uni-muenchen. de/11847/1/Cim._44i-1.pdf
contra        pp. 53v – 55r
https://epub.ub.uni-muenchen. de/11849/1/Cim._44i-1.pdf
tenor          pp. 49r – 50r
https://epub.ub.uni-muenchen. de/11848/1/Cim._44i-1.pdf
bassus       pp. 51r – 52v
Vijfde stem ontbreekt

online – (W1110) 1539 - München (slechts A en T)
https://stimmbuecher.digitale- sammlungen.de/view?id= bsb00071874

online – (W1111) 1550 – D.München. Bayerische Staatsbibliothek
https://stimmbuecher.digitale- sammlungen.de/vi ew?id=bsb00094095

-Handlo Music (zie: www.handlo.com)

-Edition Michael Procter EMP512

14. intabulaties, diminuties, tientos:


MUSICOLOGISCHE UITLEG:

15.  Ignace Bossuyt. op.cit. 1965.

In dit motet is duidelijk te horen Willaerts voorkeur voor een compact polyfoon weefsel.

16.
 Schiltz op. cit. 2003:

p. 170-171:
De bundel vijfstemmige motetten.(.) De eerste helft (nrs. 1-13) is geschreven in cantus mollis, de tweede helft (nrs. 14-23) in cantus durus. De precieze plaats waar deze scheiding wordt aangebracht, kan - op zijn minst gezegd - symbolisch geladen worden genoemd. De overgang tussen beide helften wordt immers gemarkeerd door twee motetten waarin de thematiek van het kruis centraal staat: O crux splendidior - Dulce lignum (nr. 13), het laatste werk in cantus mollis, en Ecce lignum crucis - Crux fidelis (nr 14), het eerste motet van de cantus durus-sectie, bevinden zich hiermee letterlijk en figuurlijk op het kruispunt van de bundel. De symboliek gaat evenwel nog verder en dringt zelfs door tot het niveau van de compositietechnische details.
Ik wijs hier, voor wat Ecce lignum crucis - Crux fidelis betreft, op
1) de eenmalige stemkruising tussen quintus en bassus op de aanvangswoorden "ecce lignum crucis" (m. 14-16),
2) de simultane combinatie van twee hexachorden aan het begin van de secunda pars. (.)
3) het zigzag-motief, dat in de secunda pars zowel op de woorden "arbor una nobilis" als op "dulce lignum, dulces clavos" (in ritmische augmentatie) voorkomt, en in de polyfonie vaak wordt geassocieerd met de thematiek van het kruis.

"samen met nr 14 (Ecce lignum crucis - Crux fidelis) centrum van de modale ordening van de collectie"

p. 172: "compositietechniek: vrije omspeling van het gregoriaans"

OPNAMEN:

18. lp’s:

-lp 59 The Music of Adrian Willaert
The Ambrosian Singers, 1968
=cd 105 en cd 151

19. cd’s:

-*cd 71 Pierre de la Rue. Missa cum iucunditate
Motetten van Clemens non Papa, Josquin, Ockegem, Willaert
Henry's Eight o.l.v. Jonathan Brown
Et'Cetera KTC 1214, 1999

luister ook op YOUTUBE + partituur : 
https://www.youtube.com/ watch?v=BtAcr2QD4EY

-cd 105 Recordings for Norton Anthology of Western Music
The Ambrosian Singers o.l.v. Denis Stevens
Sony 1988

-cd 151 Adrian Willaert
The Ambrosian Singers o.l.v. Denis Stevens
ACCADEMIA MONTEVERDIANA AM 23
=lp 59 en cd 105

20. duur:
 
(de snelste tov. de langzaamste uitvoering)

9'39 Henry's eight – 9’47” Ambrosian Singers

=====

341a 
Kidger p. 30
O DIO SI VEDE CHIARO CHA PER TE MORO
Francesco Silvestrino

2. ondertitel:

3. gecomponeerde delen:

4. tonal type:

5. aantal stemmen:

6. genre :

7. reeks :

8. tekst :

9. eerste gedrukte uitgave:

W1115 (1545). Canzone Villanesche alla Napolitana di M. Adriano Wigliaret a quatro voci…

10. RISM:

11. CMM:

12. vindplaatsen:

druk 1545. D Mbs (Zie verder : online)

13. andere recente uitgaven:

online – (W 1115) 1545 - München

https://stimmbuecher.digitale- sammlungen.de/view?id= bsb00071912

14. intabulaties, diminuties, tientos:


MUSICOLOGISCHE UITLEG:

OPNAMEN:

18. lp’s:

19. cd’s:

20. duur:

=====

342.
Kidger : B138, p. 187, p.223
O DOCTOR OPTIME

2. ondertitel:

3. gecomponeerde delen:

4. tonal type:

geen b / sleutelcombinatie: G2-C2-C2 (resolutio met b)-C3 (fuga duorum temporum in diatessaron intensum)-F3 / finalis:

5. aantal stemmen:

5-st.

6. genre :

motet

7. reeks :

8. tekst :

antifoon voor het magnificat van de 1ste en 2de vespers voor het "commune doctorum"

9. eerste gedrukte uitgave:

10. RISM:

11. CMM:

DIAMM : 

12. vindplaatsen:

msTrevBC 29 (verloren)

13. andere recente uitgaven:

14. intabulaties, diminuties, tientos:


MUSICOLOGISCHE UITLEG:

Contrafactum van Creator omnium Deus (versie 1 a 5)

OPNAMEN:

18. lp’s:

19. cd’s:

20. duur

=====

343.
Kidger H013, p. 31 , p. 32, p. 40, p. 283, p. 333, p. 358, p. 359, p. 437 
O DOLCE VITA MIA CHE T’HAGGIO FATTO

2. ondertitel:

3. gecomponeerde delen:


O dolce vita mia (eendelig)

4. tonal type:

geen b / sleutelcombinatie: g2-c1-c2-c4 / finalis: D
volgens Das Chorwerk: g2-c1-c3-c4

5. aantal stemmen

4-st. (melodie in de tenor)

6. genre :

villanesca

7. reeks :

canzone villanesche alla napolitana nr 2

8. tekst :

O dolce vita mia, che t’haggio fatto,
o vita mia, che t’haggio fatto,
che mi minacciogn’hor con tue parolle;
et io mi struggo come nev’al sole.

O mijn zoete leven, wat heb ik jou misdaan,
o mijn leven, wat heb ik jou misdaan,
dat je mij voortdurend met je woorden bedreigt;
ik ga eraan kapot als sneeuw voor de zon.

(vertaling: Ike Cialona voor AMUZ)

Se sai ca per tuo amor son quasi morto,
Ca te del arder mio niente ti dole ;
Et io mi struggo…

Mo son perduto e tengomi disfatto,
Chè m’hai mandato a coglier le viole ;
Et io mi struggo…

9. eerste gedrukte uitgaven

154520 – W1115, Venetië, Antonio Gardano, Canzone villanesche alla napolitana. nr 2
154811 – W1116, Venetië, Antonio Gardano, Canzon villanesche alla napolitana. nr5
154811 – W1117, Venetië, Girolamo Scotto, Canzon villanesche alla napolitana nr 5
155329 – W1118, Venetië, Antonio Gardano, Canzon villanesche alla napolitana. nr 5

10. RISM:


154520 - W 1115 / 154811 = W 1116 en W 1117/ 155329 - W 1118

11. CMM:

3-14 pp. 151-153 (bron:154520)

12. Vindplaatsen:

ms: geen 
druk 154520 – W1115 : A Wn (T) - D Bayerische Staatsbibliothek (Zie verder : online), Wolf - PL Krakow (B)
druk 154811 – W1116 (Scotto): A Wn - F Pn(A)
druk 154811 – W1117 (Gardano): I BolC (A)
druk 155329 – W1118: D Wolf - GB Lbl (A, T, B)- USA Pitsb (S, A, T)

13. andere recente uitgaven:

online – 154520 – W1115 – D Bayerische Staatsbibliothek – 4 Mus.pr.96
https://stimmbuecher.digitale- sammlungen.de/view?id= bsb00071912

nr 2.
cantus : online beeld : 3/16
altus : online beeld : 3/16
tenor : online beeld : 3/16
bassus : online beeld : 3/17

online – CPDL (Allen Garvin) - partituur in moderne noten
http://www1.cpdl.org/wiki/ index.php/O_dolce_vita_mia_( Adrian_Willaert)

-*Hertzmann, Eric, ed. Volkstümliche italienische Lieder
Adrian Willaert und andere Meister

Möseler Verlag. Das Chorwerk nr 9, p. 16 (bron: 1545)
Met de vertaling in het Duits

-A Coeur Joie (SSAB), Lyon. France

-Lawson-Gould Music (SATB)

-Cardamone, Donna G., ed. Adrian Willaert and his Circle. Canzone Villanesche alla Napolitana and Villotte, Madison, 1978
met de vertaling in het Engels
met het driestemmig chanson van Gian Domenico da Nola, dat als voorbeeld diende

-Thomas, Bernard, ed. Adrian Willaert - Four Villanelle (1545) for Four Voices or Instruments SATB. Londen, 1985. (Londond Pro Musica, TM49)

-Einstein, Alfred. The Italian Madrigal.
met de vertaling in het Engels

14. intabulaties, diminuties, tientos:


MUSICOLOGISCHE UITLEG:

15.
 Bossuyt op.cit. 1985

p. 137: "gebaseerd op een driestemmig model van de Nola (1541), maar met de ontleende cantuspartij in de tenorstem" (met afbeelding p.42: de cantus)
p. 138: "over de vleiende en scheldende minnaar
p. 193, vb 32: begin van O dolce vita mia van Gian Domenico da Nola
p. 194, vb 32

17. Alfred Einstein. The Italian Madrigal

Voor nog meer informatie over dit werk, klik in deze website op “zijn oeuvre” en verder op "toplijst".

OPNAMEN:

18. lp’s:


-lp 7 = lp 51 = cd 309
Ensemble Vocal Fritz Hoyois
Alpha CL 3013

-lp 10 = lp 28
De Vlaamse Muziek in de Maatschappij van de XVde tot de XVIde eeuw.
Vokaal kwartet van Brussel DGG 629517 18

-*lp 28 = lp 10
De renaissance in Vlaanderen ten tijde van Brueghel
Vokaal Kwartet van Brussel MBM 10

-*lp 38 O dolce vita mia
The London Early Music group
=cd 95 en cd 119

-*lp 39 Music to entertain the Kings of Hungary
Camerata Hungarica
=cd 72

luister ook op SPOTIFY : albums - Music to entertain the King of Hungary

-lp 43 Florentine Carnival Songs and Other Music of the Italian Renaissance The Antiqua players o.l.v. Colin Sterne.

-lp 51 = lp 7 = cd 309 [Willaert] Oeuvres religieuses & profanes, vocals & instrumentals
Fritz Hoyois Ensemble vocal de Bruxelles

-lp 59 The Music of Adrian Willaert. The Ambrosian Singers
o.l.v. Denis Stevens. 1968.
=cd 151

lp = cd 315
Dionysos! Now

19. cd’s:


-*cd 12
LA DOLCE VITA
Music in Renaissance Naples
The King's Singers en Tragicomedia
EMI Classics CDC 7 54191 2, 1991
(een vocale en een vocale plus instrumentale versie)

YOUTUBE: 
https://www.youtube. com/watch?v=jjDbglfenBQ

-*cd 21/I
LE VILLANESCHE
L'opera omnia di Adrian Willaert.
Collegio vocale e strumentale Euterpe o.l.v. Antonio Eros Negri
STRADIVARIUS DULCIMER
STR 33311,
1993

luister ook op SPOTIFY : albums - villanesche (de ganse cd)
luister ook naar IDAGIO
https://app.idagio.com/albums/ willaert-the-complete-works- vol-1-le-villanesche

-*cd 35
O DOLCE VITA MIA
Musiche vocali e strumentali del Rinascimento italiano
Roberta Invernizzi, soprano
Accademia Strumentale Italiana
dir. Alberto Basi
STRADIVARIUS STR 33396
1995

luister ook naar SPOTIFY: nummers – o dolce vita mia

-cd 72 = lp 39 = Kidger P084
MUSIK FÜR DIE UNGARISCHE KÖNIGE (1490-1526)
Camerata Hungarica o.l.v. László Czidra
HUNGAROTON 1978

luister ook op SPOTIFY : albums - Music to entertain the King of Hungary

-cd 95 – Kidger 049
O DOLCE VITA MIA
The London Early Music Group o.l.v. James Tyler
ELEKTRA / ASYLUM #79029
1982
= cd 119 =lp 38

-*cd 108
TITIAN – VENICE AND THE MUSIC OF LOVE
Concordia o.l.v. Mark Levy
METRONOME CD 1052
2003
http://www.lastfm.fr/music/ Concordia/Venice+And+The+ Music+Of+Love
=cd 129

-cd 119 / Kidger P049 = cd 95
O DOLCE VITA MIA
The London Early Music Group o.l.v. James Tyler
NONESUCH Records B005IBPG5U
1962 of 1982
=lp 38 en cd 95
https://www.amazon.com/Dolce- Vita-Mia-Italian-Renaissance/ dp/B005IBPG5U

-cd 151
ADRIAN WILLAERT
The Ambrosian Singers o.l.v. Denis Stevens
ACCADEMIA MONTEVERDIANA AM 23
1967
=lp 59 en cd 105 (O Crux, splendidior)

-cd 247 QUINTA VOX
Madrigalen uit de 16de eeuw
met diminuties van Miyoko Ito en Martin Erhard
Miyoko Ito, viola da gamba
Martin Erhardt, blokfl., orgel, klavec. en zang
Anne Schneider, Marijke Meerwik en Bram Verheijen, zang
TIRANDO 830170812
2014

-cd 273 COMMEDIA! COMMEDIA!
Elena Bertuzzi sopraan
Accademia Strumentale Italiana o.l.v. Alberto Rasi
STRADIVARIUS 37090
https://www.stradivarius.it/ scheda.php?ID=801157037090700

luister ook op YouTube: O dolce vita mia - YouTube
luister ook op SPOTIFY: artiesten – Elena Bertuzzi
luister ook op IDAGIO:
https://app.idagio.com/ recordings/22013817

-cd 276 IMAGINARIO
De Un Libro De Música De Vihuela
Armonia Concertada met María Cristina Kiehr
ARCANA A460
2019

luister ook op SPOTIFY: nummers -  O dolce vita mia
luister ook op IDAGIO:
https://app.idagio.com/albums/ imaginario-de-un-libro-de- musica-de-vihuela
of 
https://app.idagio.com/ recordings/29429253

-cd 309 = lp 51
ADRIAN WILLAERT. OEUVRES RELIGIEUSES & PROFANES
Ensemble vocal de Bruxelles o.l.v. Fritz Hoyois
WARNER CLASSICS
2021

https://www.warnerclassics. com/release/willaert
luister ook op SPOTIFY
Daarna ook een tweede versie: instrumentaal door het Ensemble Polyphonie o.l.v. Charles Koenig

-cd 315 = lp
ADRIANO 2
Missa sex vocum super ‘Benedicta”
Dionysos!Now o.l.v. Tore Tom Denys
EVIL PENGUIN CLASSIC
2021 EPRC 0043
Het wordt een kwint lager gezongen.

bevat ook van Willaert : Regina coeli laetare, Missa sex vocum super ‘Benedicta’, Passa la nave

video : Dionysos Nu - Adriano 2 | Evil Penguin TV
luister ook op SPOTIFY

cd???
The Consort of Musicke
instrumental. 1991

luister ook op IDAGIO:
https://app.idagio.com/ profiles/adrian-willaert/ albums

video : YOUTUBE
https://www.youtube.com/watch? v=x0DuwIhUDjA                                    
Ensemble Col Canto (koor en instrumenten)

20. duur: (de snelste tov. de langzaamste uitvoering)

1’14” Fritz Hoyois (1 strofe)  - 5'18" Euterpe (4 strofen)

=====

344.
Kidger B065, p. 11, p. 210-211, p.330
O DOMINE JESU CHRISTE, ADORO TE IN CRUCE PENDENTEM

2. ondertitel:

3. gecomponeerde delen:

1. O Domine Jesu Christe, Adoro Te in cruce pendentem
2. O Domine Jesu Christe, Adoro Te in cruce vulneratum
3. O Domine Jesu Christe, Adoro Te propter illam amaritudinem
4. O Domine Jesu Christe, justos conserva

4. tonal type:

geen b / sleutelcombinatie: c2-c3-c4-F4 / finalis: E
2. O Domine Jesu: finalis: E
3. O Domine Jesu: finalis: A
4. O Domine Jesu: finalis: E

5. aantal stemmen:

4-st.

6. genre :

motet

7. reeks :

Motettorum IV vocum, liber primus, nr 14

8. tekst :

1.
O Domine Jesu Christe, adoro te in cruce pendentem:
et coronam spineam in capite portantem.
Deprecor te ut tua crux liberet me ab angelo percutiente. Amen.

O Heer Jezus Christus, die aan het kruis hangt, de doornenkroon op het hoofd:
ik aanbid U.
Ik smeek U dat uw kruis mij bevrijdt van de duivel, die me vervolgt. Amen.

2.
O Domine Jesu Christe, adoro te in cruce vulneratum:
felle et aceto potatum.
Deprecor te ut tua vulnera sint remedium animae meae. Amen.

O Heer Jezus Christus. Ik aanbid U, aan het kruis genageld
en drinkend van gal en azijn.
Ik smeek U dat uw wonden mijn ziel genezen. Amen.

3.
O Domine Jesu Christe, adoro te propter illam amaritudinem,
quam misero peccatore sustinuisti in cruce.
Deprecor te, miserere animae meae in egresso suo. Amen.

O Heer Jezus Christus. Ik aanbid U, die aan de goede moordenaar
aan het kruis troost en steun hebt gegeven.
Ik vraag U medelijden te hebben met mijn ziel bij haar heengaan. Amen.

4.
O Domine Jesu Christe, iustos conserva, peccatores  iustifica,
et propitius esto mihi, misero peccatori.
Et omnibus fidelibus, vivis et defunctis, miserere. Amen.

O Heer Jezus Christus, steun de rechtvaardigen, beoordeel de zondaars
en sta me bij, arme zondaar
Heb medelijden met alle gelovigen, zowel levenden als overledenen. Amen.

9. eerste gedrukte uitgave:

1539  – W1106, Venetië, Girolamo Scotto, Famosissimi Adriani Willaert. musica quatuor vocum . liber primus

10. RISM:

1539  - W1106

11. CMM:

3-01, pp. 10-16 (bron: 1539  – W1106)

12. vindplaatsen:

ms: geen
druk 1539  – W1106: D
 Bayerische Staatsbibliothek (Zie hier verder : online) -GB British Library - I PLn (zonder S), VIb(S) - PL Krakow (A, T)

13. andere recente uitgaven:

-online – 1539  – W1106. D Bayerische Staatsbibliothek
https://stimmbuecher.digitale- sammlungen.de/view?id= bsb00073118

online – 1539  – W1106 - IMSLP : Liber primus. Quatuor vocum. (enkel de cantus)
http://ks4.imslp.info/files/ imglnks/usimg/e/e3/ IMSLP347848-PMLP561711- willaert_motetos_a4_livro1_c. pdf

-*Annie Bank, Amsterdam gw 33
enkel deel III
1 toon lager (ATBB of TTBB)

-*Les Ed. Ouvrières. Lumen Christi
E.O. 529 (Anita Cartier)
enkel deel 1 en 2
kl. terts hoger
met de vertaling in het Frans

-Heugel & Cie (SATB)
Bestellen bij SHEETMUSICplus (AH.HE33161)

14. intabulaties, diminuties, tientos:


MUSICOLOGISCHE UITLEG:

OPNAMEN:

18. lp’s:


-lp 51 = cd 309. Ens. Vocal de Bruxelles o.l.v. Fritz Hoyois (delen 1 en 2)
ERATO STU 70602

19. cd’s:

-*cd 21/II WILLAERT. MOTTETTI ET RICERCARI
José Hernandez-Pastor, alto en orgel
Accademia della Selva o.l.v. Luigi Collarile
STRADIVARIUS DULCIMER
alle vier delen

luister ook op SPOTIFY: artiesten – Hernández-Pastor
ook op SPOTIFY: albums – mottetti et ricercari
luister ook op IDAGIO: 
https://app.idagio. com/albums/willaert-mottetti- e-ricercari (2014)

-cd 309 = lp 51. ADRIAN WILLAERT. OEUVRES RELIGIEUSES & PROFANES
Ensemble Polyphonies o.l.v. Charles Koenig
Ensemble Vocal de Bruxelles o.l.v. Fritz Hoyois
WARNER CLASSICS 2021

deel 1 en2
online:
Willaert: Œuvres religieuses & profanes, vocales & instrumentales | Warner Classics

20. duur:  De vlugste tover de langzaamste versie

4’15” Fritz Hoyois (deel 1 en 2) - 8'58" Pastor (alle 4 delen)

=====

345.
Kidger B066, p. 11, p. 25, p. 70, p. 121, p. 123, p. 138, p. 142, p. 180, p. 211, p. 331, p. 338,
p. 341, p. 345
O GEMMA CLARISSIMA, CATHARINA
O gemma clarissima, Catherina
O gemma clarissima, Katharina

2. ondertitel:

3. gecomponeerde delen:

O gemma clarissima (eendelig)

4. tonal type:

in CMM: geen b / sleutelcombinatie: c1-c3-c3-F3 / finalis C
bij Antico en in de Rusconi Codex: met b / g2-c1-c2-c3 / finalis F

5. aantal stemmen:

4-st.

6. genre :

motet

7. reeks :


Motettorum IV vocum, liber primus

8. tekst :


O gemma clarissima,
Katherina sanctissima,
Lilium mundissimum
Et mulierum speculum,
Tuis precamur meritis,
Celi fruamur gaudiis.
[Amen.]

O allerhelderst juweel,
allerheiligste Catharina,
allerzuiverste lelie
en spiegel voor de vrouwen.
Laten we bidden dat door uw verdiensten
we mogen genieten van de vreugden van de hemel.

Een ritmische gebedstekst van onbekende oorsprong ter ere van Sinte Catharina van Alexandrië, van wie het feest valt op 25 november.

9. eerste gedrukte uitgave:

15202, Venetië, Andrea Antico, Motetti novi. Libro tertio
1539  – W1106, Venetië, Girolamo Scotto, Famosissimi Adriani Willaert. musica quatuor vocum
1545b – W1107, Antonio Gardano, Adiani Willaert musici celeberrimi. musica quatuor vocem.

10. RISM:

15202 / 1539  - W1106 / 1545b - W1107

11. CMM:

3-01, pp. 36-38 ( met facsimile van BolC MS Q19 uit 1518) (bron: 1545b – W1107)

DIAMM: https://www.diamm.ac. uk/sources/1822/#/

12. vindplaatsen:

ms : BergBC - BolC MS Q19 "Rusconi Codex" - CZ HradKM 21 (Zie hier boven  : DIAMM) - GB British Library (S,B)
druk 15202: D Mu
druk 1539  – W1106: D Bayerische Staatsbibliothek (Zie verder : online)- GB British Library - I PLn (zonder S), VIb(S) - PL Krakow (A, T)
druk 1545b – W1107 : A Wn - D Hs, LÜh, Bayerische Staatsbibliothek (Zie verder : online), - F Pn(A) - GB British Library - I Rvat-sistina, VIb(S) - P C (A) - PL Krakow

13. andere recente uitgaven:

online – 1539  – W1106  - D Bayerische Staatsbibliothek
https://stimmbuecher.digitale- sammlungen.de/view?id= bsb00073118

online – 1545b - W 1107 – D Bayerische Staatsbibliothek
https://stimmbuecher.digitale- sammlungen.de/view?id= bsb00073520

-facsimile: Owens, Jessie Ann, Bologna, Civico museo bibliografico musicale, MS Q19 ("The Rusconi Codex") New York: Garland, 1988. (Renaissance Music in Facsimile, 1) (bron: BolC Q19)

-Zanon, Maffeo, ed., O gemma Clarissima, Ricordi. Milaan [1958]

-Picker, Martin, ed. The Motet Books of Andrea Antico. Chicago. 1987, p. 286 (bron: 1520) met uitvoerig commentaar en de vertaling in het Engels
vindplaats: Leuven Musicol. bibl.

-Two Motets. Adrian Willaert. Hawthorns Music Catalogue, RA143
(bewerking voor vier blokfluiten)

14. intabulaties, diminuties, tientos:


MUSICOLOGISCHE UITLEG:

15. Bossuyt op . cit. p. 104:

"Inzet met strenge imitatie, waarbij de inzetten van de stemmen verder uit elkaar geplaatst zijn. Duidelijk voorbeeld ook van tekstexpressieve declamatiestijl op coeli fruamur gaudiis, bij Willaert graag om een speciaal effect te beogen in de eindmaten
(De zgn. "noema"-figuur op de woorden coeli fruamur gaudiis markeert het slot van het werk.)

16.
 Schiltz op. cit. 2003:

p. 68: "ter ere van de H. Catharina"

17. Martin Picker, ed. The Motet Books of Andrea Antico. 1987. (MRM, 8)

Uitvoerig commentaar bij de uitgave. Kidger noteert (p. 345) :This is the preferred edition of this motet.

17a. H. Colin Slim. A Gift of Madrigals and Motets, Chicago, 1972.

"earliest phase yet known of his motet style"

OPNAMEN:

18. lp’s :

19. cd’s:


-cd 285. O GEMMA CLARISSIMA
De koren van het Sint Catharina College uit Cambridge o.l.v. Edward Wickham
RESONUS
2019

van Adriaen Willaert:
-O gemma clarissima

Op deze cd ook nog werken van Richard Fawkyner, Walter Frye, Nicolas Gombert, Jacquet de Mantua,
Jean Mouton, Giovanni Pierluigi da Palestrina, Jacobus Regnart, Ludwig Senfl, Pierre Vermont en 8 anonymi.

luister ook via interenet : Een opname uit 2017 door de koren Musica Secreta en Celestial Flowers : 
https://musicasecreta.com/ roots-shoots-and-celestial- flowers

Luister ook op SPOTIFY: album – o gemma clarissima

Luister ook op YOUTUBE: https://www.youtube. com/watch?v=5TmT0GgML08
Door een vierstemmig vrouwenkoor, een reine kwart hoger.

Sung live on 23 February 2020 by Sacred Hearts, at the church of St Mary Magdalene, Adelaide. This edition by Prof Laurie Stras of Musica Secreta.

20. duur
:
 (de snelste tov. de langzaamste uitvoering)

2’43” Cambridge – 3’01” Musica Secreta en Celestial Flowers

=====

346.
Kidger B178, p. 19, p. 144, p. 152, p. 173, p. 175, p. 187, p. 231,
O GLORIOSA DOMINA

2. ondertitel:

3. gecomponeerde delen:

1. O gloriosa domina / Maria mater gratiae
2. Maria, Mater gratiae / Maria Mater gratiae

4. tonal type:

met b / sleutelcombinatie: c1-c3-c3-c4-c4 (canon in diapente superius) -F4 / finalis: F (in beide delen)

5. aantal stemmen:

6-st.
Cantus firmus "Maria mater gratiae", een fragment uit de 2a pars, volgehouden in Quintus en Tenor in de twee delen als een uitgeschreven canon (tenor-dux, quintus-comes). Zie Kidger p. 231.

tenor en quintus:
Maria, mater gratiae.
Mater misericordiae 
 etc.
In totaal: 3x, de 2de en 3de keer: dubbel snel

6. genre :

Cantus-firmusmotet

7. reeks :

Motetta VI vocum miber primus nr 12

8. tekst :

O gloriosa Domina
excelsa supra sidera,
qui te creavit provide,
lactasti sacro ubere.

Quod Eva tristis abstulit,
tu reddis almo germine;
intrent ut astra flebiles,
Caeli fenestra facta es.

Tu regis alta janua
et porta lucis fulgida;
vitam datam per Virginem,
gentes redemptae, plaudite.

Maria, mater gratiae,
Mater misericordiae,
Tu nos ab hoste protege
Et hora mortis suscipe .

Gloria tibi, Domine,
Qui natus es de virgine,
Cum Patre et Sancto Spiritu,
In sempiterne saecula, Amen.

hymne ter ere van O.-L.-Vrouw

O, Gij glorieuze meesteres van de hemel,
verheven boven de sterren,
Gij hebt met uw heilige borst
Hij die u schiep, gevoed.

Wat Eva jammerlijk verloor
hebt gij uw lieve nageslacht teruggegeven.
De weg naar de sterren staat nu open ook voor wie zwak zijn
want u bent de poort van de hemel geworden.

Gij zijt de deur van de Hoge Koning,
de poort van het stralend licht.
Het leven wordt u gegeven door een Maagd:
Juich nu, verloste naties.

9. eerste gedrukte uitgave:

W1112 (1542), Venetië, Antonio Gardano, Adriani Willaert musicorum sex vocum . liber primus

10. RISM:

W1112 (1542)

11. CMM:

3-04, pp. 59-65 (bron: W1112 (1542)

DIAMM : I-MOd MS Mus. IX - DIAMM [nr 34] ff. 68v-70. pp. 144-147

12. vindplaatsen:

msModD 9 (Zie hier verder : online) - ModE - RomeM – RomeV

druk W1112 (1542) : A Wn - B Koninklijke Bibliotheek van België KBR II.91.361 (zonder 6) - D Dresden Katholische Hofkirche (B – onvolledig) –Bayerische Staatsbibliothek (Zie hier verder : online) - Mu (zonder T en B), RegB , Wolfenbüttel  (Zie hier verder : online) - F CH (Q), Pn (A), TLc (A) - GB British Library (zonder 6) - I BolC (5), Bologna , Accademia Filarmonica (zonder S en Q) VEaf (zonder S en 5)

13. andere recente uitgaven:

online – ms - ModD 9:
https://www.diamm.ac.uk/ sources/1436/#/images [nr 34] ff. 68v-70. pp. 144-147

online – W1112 (1542)  – D Bayerische Staatsbibliothek
https://stimmbuecher.digitale- sammlungen.de/view?id= bsb00074422


online – W1112 (1542) – D
Wolfenbüttel, Herzog August Bibliothek
WDB - Wolfenbütteler Digitale Bibliothek - drucke/3-1-musica-1s (hab.de)

14. intabulaties, diminuties, tientos:


MUSICOLOGISCHE UITLEG:

15. Bossuyt op.cit. 1985

p. 107: canonmotet waarbij de cantus firmus uitgewerkt is volgens het principe van de diminutio
p. 108: tenor met als tekst een fragment uit de 2a pars

16. Schiltz. op. cit. 2003

p. 176 vn. 30: "opvallende overeenkomst tussen de twee Romeinse handschriften"

OPNAMEN:

18. lp’s:

Zie hieronder: cd 307

19. cd’s:

-cd 83
Il viaggio nelle Fiandre
Maurizio Croci, orgel
Vrije bewerking
TACTUS 580604

luister ook op SPOTIFY : nummers – o gloriosa domina
luister ook op IDAGIO : 
https://app.idagio. com/recordings/33136515

-cd 307 = lp. Adriano1
Dionysos Now! o.l.v.Tore Tom Denys
EVIL PENGUIN CLASSIC
lp : 2021 EPRC 0041
2020

Ook te beluisteren op SPOTIFY (nr 4 Maria Mater gratiae en nr 6 O gloriosa)
en op DEEZER (mits abonnement)

19a. video

2de deel: Maria mater gratiae
Adriaen Willaert - Missa 'Mittit ad Virginem' & Motets - YouTube  (na 19 min.) Dionysos Now! o.l.v Tore Tom Denys.

20. duur:  
(De snelste tov. de langzaamste uitvoering)

3'56"   Croci  - 4’46” Dionysos

=====

347.
Kidger g066, p. 63, p. 113, pp. 279-280
OIMÈ IL BEL VISO
Oime il bel viso
Oime’l bel viso oime’l soave sguardo

2. ondertitel:

3. gecomponeerde delen:

Oimè il bel viso (eendelig)

4. tonal type:

geen b / sleutelcombinatie: c1-c3-c4-F4 / finalis E

5. aantal stemmen:

4-st. (C-A-T-B) C is voor mezzo of alt, A is voor alt of tenor, T is voor tenor of bariton, B is voor bas.

6. genre :

madrigaal

7. reeks :

Madrigali a quatro voci di Adriano Willaert

8. tekst :

Oimè’l bel viso, oimè’l soave sguardo,
Oimè’l leggiadro portamento altiero;
Oimè’l parlar ch'ogn’aspro ingegno e fiero
Faceva humile, et ogn’huom vil gagliardo.

Et oimè’l dolce riso, ond’uscí’l dardo,
Di che morte, altro ben’homai non spero,
Alma real, dignissima d'impero,
Se non fossi fra noi scesa sì tardo!

Per voi convien ch'io ard’e in voi respire,
Ch'io pur fui vostro e se di voi son privo,
Via men d'ogni sventur’altra mi dole.

Di speranza m'empiesti e di desire,
Quand'io partí dal sommo piacer vivo;
Ma 'l vento ne portava le parole
.

Petrarca: Dopo la morte di Laura nr 267

Owee mooi gelaat. Owee, zoete ogen
Owee lichaamstaal, bekoorlijk en vol kracht!
Owee stem, die vervuld was van mededogen
En het beste in iedereen naar boven bracht !

Owee zoete glimlach die de pijl afschoot,
Die mij tot in het diepste heeft geraakt !
Verheven ziel, die heerste bij leven en dood,
Maar haar queeste voor altijd heeft gestaakt !

Van kleur hebt u haar mooi gelaat beroofd
En het licht in die prachtige blik gedoofd;
Die hechte liefde geestelijk verbonden,
Hebt u, Dood, meedogenloos ontbonden.

U kwam mij bestelen en bedreigen
En toen die hemelse stem moest zwijgen,
Huilde ik en had nergens interesse voor;
Ik baal van alles wat ik zie en hoor.

Vertaling uit internet:

9. eerste gedrukte uitgave:

1540, Venetië, Girolamo Scotto, Di Verdelotto tutti li madrigali (Leonardus Barré)
1555, Venetië, Girolamo Scotto, Di Verdelot tutti li madrigali (Leonardus Barré)
1556, Venetië, Antonio Gardano, Di Verdelot tutti le madrigali (Leonardus Barré)
1563, Venetië, Girolamo Scotto, Madrigali a quatro voci di Adriano Willaert
156920, Venetië, Antonio Gardano, La eletta di tutta la musica. Libro primo

10. RISM:

154020 / 155627 /1563 - W 1130 / 156622 ?/ 156920

11. CMM:


3-14 pp. 54-57 (bron: 154020, 1563 - W 1130)  en, wat de wijzigingstekens betreft:  - All the accidentals put above the notes are taken from RISM 156622

12. vindplaatsen:

druk 154020: D Bayerische Staatsbibliothek (Zie hier verder : online)
druk 1555   : I Bologna (Zie hier verder : online)
druk 155627: D Bayerische Staatsbibliothek (Zie hier verder : online)
druk 1563 - W1130: B Koninklijke Bibliotheek van België, Fonds Fétis (S.T.B) (Zie hier verder : online ) - F Bibliothèque Nationale de France RESVMC-131 (Zie hier verder : online)
druk 156920, D Bayerische Staatsbibliothek (Zie hier verder : online)

13. andere recente uitgaven:

online – 154020 – D Bayerische Staatsbibliothek
https://stimmbuecher.digitale- sammlungen.de/view?id= bsb00074430

online – W1130 (1563) – B Koninklijke Bibliotheek van België (S. T. B)
https://opac.kbr.be/Library/ doc/SYRACUSE/18389711#uurl

nr 8
cantus
https://uurl.kbr.be/1562448
tenor
https://uurl.kbr.be/1562450
bas
https://uurl.kbr.be/1562452
altus ontbreekt

online – W1130 (1563) - Parijs Bibliothèque Nationale de France
https://gallica.bnf.fr/ark:/ 12148/btv1b8449066q.r= Willaert?rk=472105;2


online - 156920
, D Bayerische Staatsbibliothek
https://stimmbuecher.digitale- sammlungen.de/view?id= bsb00071785

online – W1130 (1563)- IMSLP (bron Brussel: S. T. B)
https://imslp.org/wiki/ Madrigali_a_quatro_voci_( Willaert,_Adrian)

14. intabulaties, diminuties, tientos:


MUSICOLOGISCHE UITLEG:

OPNAMEN:

18. lp’s:

19. cd’s:

20. duur:

=====

348.
Kidger G030, p. 54, p. 273
O INVIDIA

2. ondertitel:

3. gecomponeerde delen:


1. O invidia
2. Né però con atti acerbi

4. tonal type:

met b / sleutelcombinatie: c3-c4-c4-F3-F4 / finalis: A
2. Né però che con atti: finalis: D

5. aantal stemmen:

5-st. (C-A-T-V-B) C is voor tenor – A is voor tenor –T is voor tenor – V is voor bariton of bas – B is voor bas

6. genre :

madrigaal

7. reeks :

Musica Nova. madrigaal, nr 5

8. tekst :

O invidia nemica di virtute,
Ch’a bei principi volentier contrasti,
Per qual sentier così tacita intrasti
In quel bel petto, e con quali arti il mute?


Da radice n’hai svelta mia salute:
Troppo felice amante mi mostrasti
A quella, ch'i miei prieghi humili e casti
Gradì alcun tempo; hor par, ch’odi'e refute.


Né però che con atti acerbi e rei
Del mio ben pianga, e del mio pianger rida,
Poria cangiar sol un de’ pensier’ miei.


Non perché mille volte il dì m’ancida,
Fia, ch’io non l’ami, e ch’i non speri in lei:
Ché s’ella mi spaventa, Amor m’affida

Francesco Petrarca. Canzon 172

O afgunst, vijand van moraliteit,
die in de weg van elk mooi streven staat,
hoe komt het dat jij stil bij haar hart in gaat?
Hoe leerde jij het onbestendigheid?

Jij, die de bijl zet aan mijn blijde staat,
toonde mij in een ander liefdespleit
fortuinlijk, zodat zij werd verblijd
ooit, door mijn kuis gebed mij nu versmaadt.

Als het mij goed gaat, doet ze haar beklag,
terwijl ze om mijn tranen lachte,
maar dat verandert niets aan mijn gedachten.

Al doodt ze mij ook duizendmaal per dag,
ik blijf verliefd op wie mij hopen doet;
jaagt zij mij schrik aan, Amor geeft mij weer moed

Vertaling: Peter Verstegen, "Francesco Petrarca - Het Liedboek - Canzoniere.
Amsterdam. 2008.

9. vindplaatsen:

ms : geen

Het verzamelboek MUSICA NOVA uit 1559 (W1126) bestaat uit zeven stemboeken, nl. S, A, T, B, Q, 6 en 7). Volgende bibliotheken hebben alle boeken en bieden ze online: Bologna, Museo internazionale e biblioteca della musica en München, Bayerische Staatsbibliothek. Ook de Koninklijke Bibliotheek te Brussel, maar hier ontbreekt de ALTUS.
(Zie hier verder : online)

10. eerste gedrukte uitgave:

-1559, Venetië, Antonio Gardano, Musica Nova di Adriano Willaert.
Herdrukt in 1569 (verloren)

11. RISM:

1559a - W 1126

12. CMM:

3-13 p. 14 - 19 (bron: 1559a)

13. andere recente uitgaven:

online – Musica Nova – 1559 - München
https://stimmbuecher.digitale- sammlungen.de/view?id= bsb00071866

online -Brussel - Musica nova – 1559 – KBR (zonder de altus)
https://opac.kbr.be/Library/ doc/SYRACUSE/18352190#uurl

online – partituur in moderne noten – IMSLP (Allen Garvin)
http://imslp.simssa.ca/files/ imglnks/usimg/9/92/ IMSLP379062-PMLP611974-09-o_ invidia_nemica---0-score.pdf
of CPDL
http://www0.cpdl.org/wiki/ images/2/24/09-willaert--o_ invidia_nemica--ne_pero--comb- -0-score.pdf

-Riemann, H., Handbuch der Musikgeschichte, 1920 (enkel het eerste deel)

14. intabulaties, diminuties, tientos:


MUSICOLOGISCHE UITLEG:


17.
 Davorin Kempf. SYMMETRIE UND VARIATION ALS KOMPOSITORISCHE  PRINZIPIEN.
2006.

In seinem Madrigal O invidia stimmen die Reimen oft mit bestimmten Intervallen überein.

17a. Martha Feldman. City Culture and the Madrigal at Venice. California 1995

Chapter 44 of Zarlino’s Le istitutioni harmoniche  (Venice, 1558), offers some rhythmic guidelines. By and large they bear little clear relation to questions involving the soggetto but illustrate instead other aspects of his thinking relevant to variation principles. In a discussion of the duration of rests between entries of parts, for instance, Zarlino explains that in an exposition the second voice may enter off the tactus when minims are involved — even at the minim immediately following the entrance of the first voice. Such a device he calls a "sospiro" (sigh); an example is shown in Ex. 5, not taken from the Istitutioni but from Willaert's setting of “O invidia” from the Musica nova.

(Zie internet:
https://publishing.cdlib.org/ ucpressebooks/view?docId= ft238nb1nr&brand=ucpress
.)

17b. Joel Lester. Review in Journal of Music Theory" (1995) van "Music Theory and the Exploration of the Past" Edited by Christopher Hatch and David W. Berstein

p. 336. "A much more subtly inflected invocation of contemporaneous theory to solve an analytical problem appears in Benito V. Rivera's "Finding the Soggetto in Willaert's Free Imitative Counterpoint: A Step in Modal Analysis." Rivera carefully approaches the thorny issue of modal irregularities in Renaissance polyphony before suggesting that a solution may lie in understanding the irregularities in an underlying
cantus firmus.The core of Rivera's essay is an extended study of Willaert's deployment of the cantus firmus underlying his freely polyphonic madrigal "O invidia," a search made more problematic because, as is usual with madrigals, whatever cantus exists was newly composed and must be recovered via analysis."

17c. Zie ook: Timothy R. McKinney. Adrian Willaert and the theory of interval affect.


OPNAMEN:

18. lp’s:

19. cd’s:


-*cd 210 MUSICA NOVA
The Petrarca Madrigals
Singer Pur
Oehms Classics OC 814 2009
1/2 toon hoger

luister o ok op SPOTIFY: albums – the petrarca madrigals
luister ook op IDAGIO:
https://app.idagio.com/albums/ musica-nova-the-petrarca- madrigals
of
https://app.idagio.com/ recordings/12673255

20. duur:

5’03" Singer Pur

=====

349.
Kidger D030, p. 21-22, p. 250
O IUBAR, NOSTRAE SPECIMEN SALUTIS

2. ondertitel:

In Festo S. Sindonis D. N. J. Chr. Ad Vesperas. Hymnus

3. gecomponeerde delen:

1. O iubar
2. Reddis heu
3. Scimus hoc
4. Sindonem sacram
5. Laus honor

4. tonal type:

met b / sleutelcombinatie: g2-c2-c3-F3 / finalis F (in alle delen)
5. Laus: g2-g2 (canon)-c2-c3-[resolutio]-F3

5. aantal stemmen:

1. O iubar (C,A,T,B)
2. Reddis (A,T,B)
3. Scimus (C,A)
4. Sindonem (C,A (Canon. Fuga trium temporum in diapente remissum),T, [V] [resolutio – een kwint lager],B
5. Laus honor: 6-st. C II - CI: fuga trium temporum in diapason-A-T-VI [resolutio – een octaaf lager]-B

6. genre :

hymne

7. reeks :

Hymnorum Musica, nr 10

8. tekst :


1.
O iubar, nostrae specimen salutis
Omnibus qui te venerando credunt,
Et scelus purgant, lachrymisque dira,
Pectora plangent.
2.
Reddis, heu, Christi effigiem cruenti :
Ecce praesentem penitusque fractum;
Cernimus totum caput atque corpus :
Proh dolor, ipsum.
3.
Scimus hoc nostrum meruisse crimen.
Nos sumus causae, fateamur ipsi :
Christe, sed nobis miserando parce.
Parce precamur.
4.
Sindonem sacram, colimus redempti,
Quae pium corpus simul et cruenta
Membra contexit, redeuntque sancto
Cuncta sepulchro.
5.
Laus, honor Christo,
decus et triumphus,
Qui suae nobis documenta mortis
Linquit indignis; miseri precamur,
Servet ut omnes.

Tekst uit de liturgie

1.
O schitterend! Teken van redding
voor allen die vol geloof U vereren
en boete doen voor hun zonden,
wenend in hun eigenwijs hart.

2.
Hier wordt, helaas, het beeld van de bloedende Christus getoond:
Bezie het hier: hevig verminkt.
We zien het hele hoofd en lichaam,
ah, hoe pijnlijk: we zien de ganse persoon.

3.
We weten dat onze zonde de schuld hiervan is.
Wij zijn de oorzaak, laten we het toegeven.
Christus, vergeef ons genadevol.
Vergeef het ons, bidden we.

4.
Van zonden bevrijd, vereren we nu de heilige lijkwade
die het heilig lichaam met de bloedende ledematen omwikkelde
zoals het in het heilig graf was gelegd.


5.
Prijs en eer aan Christus, aanbidding en triomf.
Hij, die aan ons, onwaardigen, tekenen van zijn dood heeft nagelaten.
We bidden vol verdriet, terwijl we dat hier allemaal kunnen aanschouwen.

9. eerste gedrukte uitgave:

1542, Venetië, Girolamo Scotto, Hymnorum Musica secundum Ordinem Romanae Ecclesiae.
Herdrukt in 1550.

10. RISM:

1542b - W 1113 / 1550b - W 1114

11. CMM:

3-07 pp. 51-61 (bron: 1542b)

12. vindplaatsen:

ms: geen
druk (W1113) 1542: D Ju - E TZ (S) - I BolC, VEaf (S,A,B)
druk (W1114) 1550 : E BarcBC - I BolC (S, A)
druk 1573: B KBR

13. andere recente uitgaven:

online – 1542 – Scotto – IMSLP (Het volledige boek)
https://imslp.org/wiki/ Hymnorum_musica_(Scotto,_ Girolamo)

14. intabulaties, diminuties, tientos:

1573. Zarlino Gioseffe. Istitutioni harmonicho. Venetië, Francesco dei Franceschi Senere. Soggetto del primo modo, sopra: "Scimus hoc nostrum meruisse crimen" di Adriano.

MUSICOLOGISCHE UITLEG:

15.
 Bossuyt op.cit. 1985, p. 115

Uitzonderlijk voor de Hymnorum Musica zijn hier álle strofen meerstemmig uitgewerkt.

16. Katelijne Schiltz. Tekst bij de cd van Cinquecento. 2010

Hymne voor het feest ter ere van de Lijkwade van Turijn op 4 mei.

O iubar, nostrae specimen salutis was published in Willaert’s Hymnorum musica (Venice, 1542). As the subtitle of this book indicates, the Hymns are arranged in accordance with the church calendar (‘secundum ordinem romanae ecclesiae’). It is thus rather surprising that the collection includes a Hymn for the Holy Shroud. Interestingly, the publication of O iubar took place  only a decade after the Shroud had been seriously damaged by a fire in the Sainte Chapelle of Chambéry. After its repair by the Poor Clare nuns, the Shroud was taken to Italy for exhibitions in Turin, Milan and Vercelli. It is possible that Willaert composed the piece for one of those occasions. Although most of the Hymns in the collection are composed alternatim—one stanza being sung in plainsong, the next polyphonically and so on—O iubar is polyphonic throughout. Willaert creates variety by means of the number of voices—from a bicinium (third strophe) to six voices in the final strophe—and the treatment of the pre-existing melody: it can be cited literally in long note values, paraphrased or treated as a canon.

Zie ook: Katelijne Schiltz. art. Adrian Willaert’s Hymn for the Holy Shroud.
Journal of the Alamire Foundation, Leuven, 2012, vol. 4, p. 57 ss.

OPNAMEN:

18. lp’s:

19. cd’s:

cd 214. Willaert: Missa Mente tota & Motets
Cinquecento
Hyperion CDA67749.
2010
http://www.hyperion-records. co.uk:
een kwart lager

Lees in het label meer uitleg.

20. duur:

11'34" Cinquecento

=====

O LUX BEATISSIMA = 2de deel van VENI SANCTE SPIRITUS (versie 1)

=====
 
350.
Kidger B067, p. 14, p. 26, p. 142,  p. 160, p. 211, p. 339, p. 345
O MAGNUM MYSTERIUM - AVE MARIA a 4 
(versie 2)

2. ondertitel:

3. gecomponeerde delen:


1. O magnum mysterium
2. Ave Maria a 4 (versie 2)

4. tonal type:


met b / sleutelcombinatie: g2-c2-c3-c4 / finalis: C (in beide delen)

5. aantal stemmen:


4-st.

6. genre :


motet

7. reeks :


Motettorum IV vocum liber secundus nr 14

8. tekst :

1. (liturgie)

O Magnum Mysterium et Admirabile Sacramentum
ut animalia viderent Dominum natum,
jacentem in praesepio.
Beata Virgo cujus viscera meruerunt portare Dominum Jesum Christum.

2. Ave Maria, gratia plena, Dominus tecum. Beata virgo cujus viscera meruerunt portare Dominum Jesum Christum.

O groot mysterie en wonderbaar Sacrament,
dat dieren de pasgeboren Heer hebben aanschouwd,
liggend in een kribbe.
Zalige Maagd van wie de schoot verdiende de Heer Jezus Christus te dragen.

Wees gegroet Maria, vol van genade. De Heer is met u.
Zalige Maagd van wie de schoot verdiende de Heer Jezus Christus te dragen.

9. eerste gedrukte uitgave:

1539 – W1108, Venetië, Andrea Antico en Brandino en Ottaviano Scotto, Motetti di Adrian Williart. Libro secondo a quattro voci.
1545 – W1107, Venetië, Antonio Gardano, Adriani Willaert musici celeberrimi... musica quatuor vocum (motecta vulgo appelant... Liber primus.

10. RISM:

1539 - W1108 / 1545 - W1107

11. CMM:

3-01 pp. 53-57 (bron: 1545b)

DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/ sources/1450/#/

12. vindplaatsen:

ms: Padua PadBC D27
druk 1539: D 
Mbs - Bologna Civico Museo Bibli. Mus.
druk 1545 :
 D Mbs - Pad D27- GB LonRC

13. andere recente uitgaven:

online – 1539 – W1106 - München:
https://stimmbuecher.digitale- sammlungen.de//view?id= bsb00073118

online - 1539 - München – IMSLP
. Liber primus. Quatuor vocum (enkel de cantus)
http://imslp.simssa.ca/files/ imglnks/usimg/e/e3/ IMSLP347848-PMLP561711- willaert_motetos_a4_livro1_c. pdf

online – 1545 - W1107 - München

https://stimmbuecher.digitale- sammlungen.de/view?id= bsb00073520

online – partituur in moderne noten – CPDL (niet de originele sleutels) (Edward Tambling)
http://www2.cpdl.org/wiki/ images/5/5b/Willaert_-_O_ magnum_mysterium.pdf

-Annie Bank, Amsterdam
K 11. fa-do. SATB
(enkel deel 1: O magnum mysterium)

-*Petti, Anthony G., ed.
The Flemish School for 4 voices p.38
The Fifth Chester Book of Motets. London.1977
enkel deel 1: O magnum mysterium
met de vertaling in het Engels

-*Halewijnstichting. Onze Koorwerken
2de reeks. afl. 3 en 4,1959 p 61
beide delen - met de oorspronkelijke notenwaarden

-Handlo Music (www.handlo.com)

-Notre Dame Choir Editions.
Ralph W. Baxton
ed. NDC013

-Arista Music Co. (SATB)

-Edition Peters, NDC 013, New York, (SATB )

-published by Magnamusic Distributors (AVP0021) bew. voor blokfluit-kwartet

14. intabulaties, diminuties, tientos:


MUSICOLOGISCHE UITLEG:

17
.
 A.G. Petti op.cit. 1977

". has a beauty and inventiveness of melodic line, and a wonderful sense of structural integration. The mood is one of unalloyed but quietly contained joy, from the slowly unfolding rising opening, through the gentle undulation of "in praesepio", to the final reverential melismas for the Holy Name. "

17b. Notre Dame Choir Edition op.cit.

"The hushed mystery traditionally associated with the text of this responsory motet is conveyed in elegantly shaped lines of imitative counterpoint punctuated by subtly expressive harmonies. By contrast, the central Ave Maria verse is given a fervent homophonic treatment to offer a pointed contrast to the flowing polyphony of the other sections. "

A.W.F. – A.W.S.
Voor nog meer informatie over dit werk, klik bovenaan in onze website op "toplijst"

OPNAMEN:

18. lp’s:

-lp 18 Bevans Family Choir
MXT V 1022

-*lp 19 Aachener Domchor.Pohl
Harmonia Mundi 1C065-99601

-*lp 36 Europese Koorwerken
Heereveens Vocaal Ensemble

-lp 41 Spicker, Schlick, Kölner Violen Consort
Tho MTH 201

-lp71
The Birth of Christ
Nederlands Kamerkoor o.l.v. Felix de Nobel
1959

19. cd’s:

-*cd 21/II WILLAERT. MOTTETTI ET RICERCARI
Accademia della Selva o.l.v. Luigi Collarile
(gezongen door een altus met trombonen)
STRADIVARIUS DULCIMER
2003

luister ook op SPOTIFY : artiesten – José Hernandez -  Pastor
luister ook op IDAGIO naar de ganse album :
https://app.idagio.com/albums/ willaert-mottetti-e-ricercari

-cd 86 O MAGNUM MYSTERIUM
Christmas Motets from renaissance Europe
Fortuna, Patricia Petersen
TITANIC RECORDS Ti-211

-cd 93 SAN MARCO
Koor van Cape Cod
Helicon Records #22, 1998
= cd 106

-cd 106 = cd 93

-cd 125 = lp19 : Aachener Domchor

-cd 130 LASCIVIOUS SOUNDS AND OTHER AMOROUS THINGS...
Ensemble Bracchio (gespeeld op strijkers)
FORTINBRAS RECORDS 2003

-cd 178 GANASSI
Pierre Boragno e.a.
ZIG ZAG ZZT081002. 2008
in bew. van Silvestro Ganassi

-cd 222 PUER NATUS EST
Collegium de Dunis o.l.v. Ignace Thevelein
2010 – 2011
in eigen beheer

YOUTUBE: door het koor Fior Angelico o.l.v. Matthew Bester
https://www.youtube.com/watch? v=8Sr5gnDO0m0 (beide delen)

-cd 249.VOCE MEA AD DOMINUM
Cappella Marciana o.l.v. Mario Gemmani
RIVO ALTO
2009

Werken van G. Croce, Andrea en Giovanni Gabrieli en G. Bassano.

en van Adriaen Willaert
track 11:  O magnum mysterium a 4
track  12: Ave Maria a 4 (versie 2)
zie ook cd 224

www.cappellam arciana.it

luister ook op YOUTUBE: O magnum mysterium (alleen eerste deel)
https://www.youtube.com/watch? v=UPtJmTMnFL4
luister ook op SPOTIFY: nummers – o magnum mysterium  (alleen eerste deel)


-cd 262 MAGNUM MYSTERIUM
Advent & Christmas Music for lute & voice
Duo Mignarda
2016

uitgegeven in eigen beheer
https://mignarda.bandcamp.com/ album/magnum-mysterium-advent- christmas-music-for-lute-voice

Op dezelfde cd verder nog: Cristóbal de Morales, William Byrd, Arnolt Schlick, Tomás Luis de Victoria en anonymi (gregoriaans, uit Llibre Vermell, Bodleian Library MS, Marsh MS, Buxheimer Orgelbuch,

Beide liederen te beluisteren:
https://mignarda.bandcamp.com/ track/o-magnum-mysterium-by- adrian-willaert-c-1490-1562
of
https://mignarda.bandcamp.com/ album/magnum-mysterium-advent- christmas-music-for-lute-voice

luister ook op SPOTIFY: album – magnum mysterium
luister ook op IDAGIO:
https://app.idagio.com/albums/ magnum-mysterium-advent-and- christmas-music-for-lute-and- voice
of 
https://app.idagio.com/ recordings/27387844

20. duur: (de snelste tov. de langzaamste uitvoering voor de beide delen)

4’30” Cappella Marciana  – 5’15” Duo Mignarda

=====

350a.
Kidger f075, p. 191, p. 268
O MILDE JESU EWIGE GUDS SON (Willaert?)
(contrafactum van SE PUR TI GUARDO [g069])

eerste gedrukte uitgave:

VastS 71

Volgens Kidger : niet van Donato en niet van Willaert  

=====

351.
Kidger B068, p. 72, p. 211
OMNES SANCTI TUI QUAESUMUS DOMINE
Omnes sancti tui quesumus

2. ondertitel: 

3. gecomponeerde delen:

4. tonal type:

5. aantal stemmen:

4-st. (Enkel het superius-boek is bewaard.)
Kidger : Only superius partbook survives; following motet in print is for four voices.

6. genre :

motet

7. reeks :

8. tekst :

9. eerste gedrukte uitgave:

[c. 1526]7 Messa motteti Ca[n]zoni Novamente stampate Libro primo

10. RISM:

15267

11. CMM:

12. vindplaatsen:

ms: geen
druk 15267: E Mallorca, Palma, Bibl. Cat. 377

13. andere recente uitgaven:

Nicolo de Judici, Messa motteti Ca[n]zoni

14. intabulaties, diminuties, tientos:


MUSICOLOGISCHE UITLEG:

17. 
K. Jeppeson

An unknown pre-madrigalian music print in relation to other contemporary Italian sources (1520-1530), in James Pruett, ed., Studies in Musicology. Essays in the History, Style and Bibliography of Music in Memory of Glen Haydon. (Chapel Hill, University of North Carolina Press, 1969), pp. 3-17.

OPNAMEN:

18. lp’s:

19. cd’s:

20. duur:

=====

 352.
Kidger B139, p. 52, p. 59, pp. 223-224
OMNIA QUAE FECISTI NOBIS DOMINE
Omnia que fecisti nobis

2. ondertitel:

3. gecomponeerde delen
:

1. Omnia quae fecisti
2. Cognoscimus Domine

4. tonal type:

1. Omnia quae fecisti: met b / sleutelcombinatie: c2-c2-c3-c3-F3 / finalis: D
2. Cognoscimus Domine: finalis: A

5. aantal stemmen:

5-st. (alt-alt-T-T-B)
In beide delen : T: Fuga quinque temporum in diatessaron intensum. A: resolutio.

6. genre :

motet

7. reeks :

Musica Nova. Moteta cum quinque vocibus. nr 10

8. tekst :

Omnia quae fecisti nobis, Domine,
in vero judicio fecisti,
quia peccavimus tibi,
et mandatis tuis non obedivimus:
sed da gloriam nomini tuo,
et fac nobiscum secundum multitudinem
misericordiae tuae.

Dan. 3.31 – resp.

Cognoscimus Domine, quia peccavimus,
impie egimus,
veniam petimus,
quam non meremur,
sed da gloriam nomini tuo,
et fac nobiscum secundum multitudinem
misericordiae tuae.

Dan. 3.29 – resp.

Alles wat u ons hebt aangedaan, Heer,
was waarachtig en rechtvaardig,
want wij hebben gezondigd
en niet aan uw bevelen gehoorzaamd.
Maar geef eer aan uw naam
en verleen ons overvloed aan barmhartigheid.

Wij bekennen u, Heer, dat we gezondigd hebben,
en goddeloos geleefd.
Zo hebben we onverdiend genade gevraagd.
Maar geef eer aan uw naam
en verleen ons overvloed aan barmhartigheid.

9. eerste gedrukte uitgave:

1559, Venetië, Antonio Gardano, Musica Nova di Adriano Willaert.
Herdrukt in 1569 (verloren)
1561, Leuven, Pierre Phalèse, Hadriani Willaert musici excellentissimi moteta.(deel 1)

10. RISM:


1559a - W 1126 / 1561(1) - W 1128

11. CMM:

3-05 pp. 80-87 (bron 1559a)

12. vindplaatsen:

ms :geen

Het verzamelboek MUSICA NOVA uit 1559 (W1126) bestaat uit zeven stemboeken, nl. S,
A, T, B, Q, 6 en 7). Volgende bibliotheken hebben alle boeken en bieden ze online: Bologna, Museo internazionale e biblioteca della musica en München, Bayerische Staatsbibliothek. Ook de Koninklijke Bibliotheek te Brussel, maar hier ontbreekt de ALTUS.
(Zie hier verder : online)

druk 1561
– (W1128) - D München – Bayerische Staatsbibliothek.
Leuven, Pierre Phalèse, Hadriani Willaert musici excellentissimi moteta.
(deel 1) (Zie hier verder : online)

13. andere recente uitgaven:

online – 1559 - Bologna V.13
:
http://badigit.comune.bologna. it/cmbm/viewschedatwbca.asp? path=/
cmbm/images/ripro/gaspari/_V/ V013/


online – Musica Nova – 1559 - München
https://stimmbuecher.digitale- sammlungen.de/view?id= bsb00071866


online - druk 1561 - (W1128) – D München – Bayerische Staatsbibliothek
Leuven, Pierre Phalèse, Hadriani Willaert musici excellentissimi moteta.
zonder de VIIde stem
https://stimmbuecher.digitale- sammlungen.de/view?id= bsb00093444 deel 2 [nr 10 ], pp. 9-10

online - Brussel - Musica nova – 1559 – KBR 
(zonder de altus)
https://opac.kbr.be/Library/ doc/SYRACUSE/18352190#uurl

online – Musica Nova, gedrukt door Phalesius - 1561 - München
https://stimmbuecher.digitale- sammlungen.de/view?id= bsb00093443

online - partituur in moderne noten – CPDL
OMNIA QUAE FECISTI:
http://www3.cpdl.org/wiki/ images/a/ad/Willaert_Omnia_ quae_fecisti_nobis.pdf ( Ponthám Imre)
MUSICA NOVA: volledige lijst:
http://www3.cpdl.org/wiki/ index.php/Musica_nova_(Adrian_ Willaert)

14. intabulaties, diminuties, tientos:


MUSICOLOGISCHE UITLEG:

OPNAMEN:

18. lp’s:

19. cd’s:


-*cd 226
MUSICA NOVA. The Motets
Singer Pur
OEHMS CLASSICS OC 835. 2011 - 2012
http://www.oehmsclassics.de/ cd.php?formatid=592
2 ½ toon verlaagd

luister ook op YOUTUBE: https://www.youtube. com/watch?v=ZzwPHZK7g8k ( Singer Pur)
luister ook op SPOTIFY : albums – musica nova
luister ook op IDAGIO:
Omnia quae fecisti: 
https://app.idagio. com/recordings/11232775
MUSICA NOVA: 
https://app.idagio.com/ albums/willaert-musica-nova

20. duur:


7’56” Singer Pur

=====

353.  
Kidger B069, p. 11, p. 25, p. 74, p. 131, p. 134, p. 159, p. 180, p 192, p. 211, p. 331, p. 342
OMNIPOTENS SEMPITERNE DEUS

2. ondertitel:

De uno Apostolo (Attaingnant).

3. gecomponeerde delen:

Omnipotens sempiterne Deus (eendelig)

4. tonal type:

geen b / sleutelcombinatie: c1-c2-c3-F3 / finalis: G
bij Attaingnant: c1-c3-c3-F3

5. aantal stemmen:

4-st.

6. genre :

motet

7. reeks :

motetta IV vocum liber primus, nr 5

8. tekst :

Omnipotens sempiterne Deus,
qui hujus diei venerandam sanctamque laetitiam,
in beati Apostoli tui Bartholomaei festivitate tribuisti:

da Ecclesiae tuae, quaesumus,
et amare quod credidit,
et praedicare quod docuit
per Christum Dominum nostrum.

Breviarum Romanum

O almachtige en eeuwige God,
die ons deze dag hebt geschonken opdat het een dag zou zijn
vol aanbidding: heilig en vreugdevol,
ter ere van het feest van uw zalige apostel Bartholomeus:
we vragen u: geef aan uw Kerk te houden van wat hij geloofde,
en te prediken wat hij onderwees.
Door Christus, onze Heer.

9. eerste gedrukte uitgave:

15344, Parijs, Pierre Attaingnant, Liber secundus quinque et viginti musicales quatuor vocum motetos
1539  – W1106, Venetië, Girolamo Scotto, Famosissimi Adriani Willaert. musica quatuor vocum …. liber primus.
nr 5. p. 9.
1545b – W1107, Venetië, Antonio Gardano, Adriani Willaert musici celeberrimi. musica quatuor vocum. nr. 3.

10. RISM:

15344 / 1539  - W1106 / 1545b - W1107

11. CMM:

3-01, pp. 33-36 (bron: 1545b – W1107)

DIAMM : 

12. vindplaatsen:

ms: CasAC P(E) - FlorD - PadBC A17 -VAT VatVM 571 (Zie hier verder : online)
druk 1534: A Wn
druk 1539  – W1106: D Bayerische Staatsbibliothek (Zie verder : online)- I PLn (zonder S), VIb(S) - PL Krakow (A, T)
druk 1545b – W1107: A Wn - D Hs, LÜh, Bayerische Staatsbibliothek (Zie verder : online), - F Pn(A) - GB British Library - Rvat-sistina, VIb(S) - P C (A) - PL Krakow

13. andere recente uitgaven:

online – ms – VatVM 571 nr. 2. beelden: 3r-3v. (altus)
https://digi.vatlib.it/view/ MSS_Vat.mus.571

online – 1539  – W1106. D Bayerische Staatsbibliothek
http://daten.digitale- sammlungen.de/~db/0007/ bsb00073118/images


online – 1539  – W1106 - IMSLP
http://ks4.imslp.info/files/ imglnks/usimg/e/e3/ IMSLP347848-PMLP561711- willaert_motetos_a4_livro1_c. pdf

online – 1545b – W1107  - D Bayerische Staatsbibliothek
https://stimmbuecher.digitale- sammlungen.de/view?id= bsb00073520

online -– CPDL (James Gibb) - partituur in moderne noten
http://www2.cpdl.org/wiki/ images/3/31/Omnipotens_ sempiterne_Deus.pdf

-Smijers, Albert, ed. Treize livres de motets parus chez Pierre Attaingnant en 1534 et 1535. Parijs1936,
vol. 2, p. 93. (bron:15344)

14. intabulaties, diminuties, tientos:


MUSICOLOGISCHE UITLEG:

15. Bossuyt. op. cit. 1985.

p. 103: "combinatie van twee gegroepeerde tegenover twee afzonderlijke inzettende partijen zoals frekwent in deze bundel vierstemmoge motetten "
p. 104: "Aan het slot, op et praedicare quod docuit, opvallend voorbeeld van maatverandering."

16. Schiltz. op.cit. 2003

p. 197: "verwijst naar de H. Bartholomaeus". Feest op 24 augustus.

OPNAMEN:

18. lp’s:

19. cd’s:

20. duur:

=====

354.
Kidger  G031, p.54, p. 274, p.354
ONDE TOLSE AMOR

2. ondertitel:

3. gecomponeerde delen:


1. Onde tolse amor
2. Da quali angeli

4. tonal type:

geen b / sleutelcombinatie: c1-c3-c4-c4-F4 / finalis C
2. Da quali angeli: finalis: G

5. aantal stemmen:

5-st. (C-A-T-V-B) C is voor een alt. A is voor een tenor.T is voor een tenor. V is voor een bariton. B is voor een bas

6. genre :

madrigaal

7. reeks

Musica Nova. madrigaal, nr 10

8. tekst :

Onde tolse Amor l'oro, et di qual vena,
Per far due trecce bionde? e 'n quali spine
Colse le rose, e 'n qual piaggia le brine
Tenere e fresche, e diè lor polso e lena?


Onde le perle, in ch'ei frange et affrena
Dolci parole, honeste e pellegrine?
Onde tante bellezze, e sì divine,
Di quella fronte, più che 'l ciel serena?


Da quali angeli mosse, e di qual spera,
Quel celeste cantar che mi disface
Sì, che m'avanza homai da disfar poco?


Di qual sol nacque l'alma luce altera
Di que' begli occhi ond'i hò guerra e pace,
Che mi cuocono’l cor in ghiaccio e 'n fuoco?

Francesco Petrarca. Canzon 220

Waar haalde Amor ’t gouddraad waarmee hij
haar tressen vlocht? En tussen welke doornen
de rozen – en de rijp, teer opgevroren,
waaraan hij leven gaf, in welke wei?

En waar nam hij de parels waarmee zij
de weg bereidt voor vreemde, lieve woorden?
Waar ’t zalig schoon waarvan haar voorhoofd gloorde?
De klaarste hemel is er somber bij.

Bij welke engelen uit hoge sferen
nam hij de zang die mij dreigt te verteren
en wat er van mij overblijft ontwricht?

En welke zon gaf aan haar blik het licht,
weldadig, fier, dat vrede geeft of strijd,
waardoor mijn hart in ijs of vlammen lijdt?

Vertaling: Peter Verstegen, Francesco Petrarca - Het Liedboek - Canzoniere.
Amsterdam. 2008.

9. eerste gedrukte uitgave:

-1559, Venetië, Antonio Gardano, Musica Nova di Adriano Willaert.
Herdrukt in 1569 (verloren)

10. RISM:

1559a - W 1126

11. CMM:

3-13 p. 36 – 40 (bron: 1559a)

12. vindplaatsen:

ms : geen

Het verzamelboek MUSICA NOVA uit 1559 (W1126) bestaat uit zeven stemboeken, nl. S, A, T, B, Q, 6 en 7). Volgende bibliotheken hebben alle boeken en bieden ze online: Bologna, Museo internazionale e biblioteca della musica en München, Bayerische Staatsbibliothek. Ook de Koninklijke Bibliotheek te Brussel, maar hier ontbreekt de ALTUS.
(Zie hier verder : online)

13. andere recente uitgaven:

online – Musica Nova – 1559 - München
https://stimmbuecher.digitale- sammlungen.de/view?id= bsb00071866

online - Brussel - Musica nova – 1559 – KBR (zonder de altus)
https://opac.kbr.be/Library/ doc/SYRACUSE/18352190#uurl

-online – partituur in moderne noten – IMSLP (Allen Garvin) (= CPDL)
eerste deel: onde tolse amor
http://imslp.simssa.ca/files/ imglnks/usimg/b/b6/ IMSLP379042-PMLP611950-18- onde_tolse_amor_loro---0- score.pdf
tweede deel: da quali angeli
http://ks.imslp.net/files/ imglnks/usimg/7/7e/ IMSLP379045-PMLP611950-19-da_ quali_angeli---0-score.pdf

-Kiesewetter, Raphael G., ed. Schicksale und Beschaffenheit des weltlichen Gesanges... , 1841
(Enkel het eerste deel. Een toon hoger getransponeerd)

14. intabulaties, diminuties, tientos:


MUSICOLOGISCHE UITLEG:

17.
 Michele Fromson. Themes of Exile in Willaert’s Musica Nova. Artikel in Journal of the American Musicological Society, Vol. 47, No. 3 (Autumn, 1994), pp. 442 -487.

p. 454. "Savonarolan undercurrents also existed in several of the other chants Willaert cited: for instance, the alleluia verse In te, Domine, speravi with which the second madrigal and corresponding motet open and which later recurs in Onde tolse Amor."

OPNAMEN:

18. lp’s:

19. cd’s:


-*cd 210 MUSICA NOVA
The Petrarca Madrigals
Singer Pur
Oehms Classics OC 814
2009
1/2 toon hoger

luister ook op SPOTIFY: albums – the petrarca madrigals
of: nummers – onde tolse amor

luister ook op IDAGIO:
het ganse album: 
https://app.idagio.com/ albums/musica-nova-the- petrarca-madrigals

20. duur:

4'29" Singer Pur

=====

355.
Kidger B179, p. 143, p. 152, p. 187, p. 194, p. 231
O PROLES HISPANIAE

2.ondertitel:

3. gecomponeerde delen:

4. tonal type:

met b / sleutelcombinatie: C1-C3-C4-C2-C4 (canon: fuga trium temporum in diapente intensum) - F4 / finalis: F

5. aantal stemmen:

6-st. + canon

6. genre :

motet

7. reeks :

8. tekst :

O proles Hispaniae,
pavor infidelium,
nova lux Italiae
Nobile depositum urbis Paduanae
Fer, Antoni, gratiae Christi patrocinium:
Ne prolapsis veniae
tempus breve creditum defluat inane.

O telg van Spanje,
U betekent angst voor wie ontrouw zijn,
maar een nieuw licht voor Italië.
Bovenal bent u een schat voor de stad Padua.
Schenk, Antonius, de vergiffenis van Christus
aan allen die gevallen zijn.
Dat de korte periode van hun genade
niet tevergeefs voorbijgaat.

Antifoon voor het magnificat van de eerste vespers van het feest van St.-Antonius van Padua (13 juni)

9. eerste gedrukte uitgave:

10. RISM:

11. CMM:

DIAMM :  "Mottetti a sei ed a sette voci"
https://edl.beniculturali.it/ beu/850016256
 [nr 20], p. 64

12. vindplaatsen:

msD Wolfa 293 - LucBS 775 -TrevBC 29 (verloren)
druk ca. 1560 : I ModE C.314 (Zie hier verder : online)

13. andere recente uitgaven:

online – Modena – ModE C.314
https://edl.beniculturali.it/ beu/850016256 
of
Estense Digital Library - "Mottetti a sei ed a sette voci. Parti" (beniculturali.it) 

nr 20. pp. 64-65
cantus :                         online beeld : 73-74/1029
altus:                            online beeld : 230-231/1029
tenor + canonstem :        online beeld : 387-388/1029
bas:                              online beeld : 544-545/1029
quintus :                       online beeld : 701-702/1029
sextus:                          online beeld : 856-857/1029

14. intabulaties, diminuties, tientos:


MUSICOLOGISCHE UITLEG:

OPNAMEN:

18. lp’s:

19. cd’s:

20. duur:

=====

356.
Kidger F014, p. 56, p. 61, p. 66, p. 76, p. 83, p. 85, p. 258, p. 297, p. 334, p. 351
OR SUIS JE BIEN AU PIRE a 3 (versie 1)


2. ondertitel:

3. gecomponeerde delen:

Or suis je bien (eendelig)

4. tonal type:

met b / sleutelcombinatie: c1-c3-F3 / finalis: G

5. aantal stemmen:

3-st. (STB)

6. genre :

chanson

7. reeks :

La Couronne et Fleurs

8. tekst :

9. eerste gedrukte uitgave:

15361, Venetië, Andrea Antico en A. dell'Abbate, La Couronne et fleur des chansons à troys
153919, Lyon, Jacques Moderne, Le Parangon des chansons.
1541, Nürnberg, Johann Petreius, Trium vocum cantiones.
1560, Parijs, Adrian Le Roy en Robert Ballard, Cincquiesme livre de chansons composés à troys parties par M. Adrian Willart.
1562, Venetië, Girolamo Scotto, Il terzo libro delle muse a tre voci di canzon francese di Adrian Willaert.
1578, Parijs, Le Roy & Ballard, Tiers livre de chansons a trois parties composés par Ad. Vuillart.
1547, Valladolid,Silva de Sirenas, Libro de musica de vihuela, samengesteld door Enriquez de Valderrábano (cancion de sibivit)
1552, Leuven, Pierre Phalèse, Hortus musarum in quo tamquam flosculi quidam selectissimorum carminum collecti sunt ex optimis quibusque autoribus (bew. voor 2 luiten)

10. RISM:

15361 / 153919 / 15412 / 154725 (intab.) / 155229 (intab.) / 1560a - W 1127 / 1562 - W 1129 / 157816 - W 1131

11. CMM:

12. vindplaatsen:

druk 15361: A Wn (Zie hier verder : online)
druk 153919: A
 Wn - D Mbs (Zie hier verder : online) - GB Lbm (2ex) (Zie hier verder : online)
druk 1552: B Br Kon. Conservatorium
druk 1560Wn - Pn (second dessus)
druk 1562: D Bochum, Stadtbibliothek (A) - GB LonBL (T) - I BolC (T) - FlorBN (S) - PL Krakow (C, T, B)
druk 1578 : A Wn (sup, 2de sup) - D Wüu - USA CA

13. andere recente uitgaven:

online – 15361 – Wenen. Österreichische Nationalbibliothek
http://digital.onb.ac.at/ RepViewer/viewer.faces?doc= DTL_7358813&order=1&view= SINGLE

pagina : 2r
bassus :            
Digitales Objekt : 9/52
tenor:               
Digitales Objekt : 9/52
supremus:        
Digitales Objekt : 9/48

online – 153919 – München (Le Parangon des Chansons)
https://stimmbuecher.digitale- sammlungen.de//view?id= bsb00072020

online – 153919-  Londen 
(zwart-wit)
http://purl.org/rism/BI/1539/ 18 - folio 21

online – partituur in moderne noten - IMSLP (Allen Garvin)
http://imslp.simssa.ca/files/ imglnks/usimg/f/f6/ IMSLP416861-PMLP676178-02-or_ suis_je_bien---0-score.pdf

online – partituur in moderne noten – IMSLP (Daniel van Gilst) (layout optimised for digital tablets) nr. 7.
https://imslp.org/wiki/13_ Chansons_a_troys_(Willaert%2C_ Adrian)

online – 1541 – oude druk - IMSLP
https://imslp.org/wiki/Trium_ vocum_cantiones%2C_Tomus_I_( Various)

online – 1541 - partituur in moderne noten - CPDL (Allen Garvin)
http://www1.cpdl.org/wiki/ images/a/ae/02-or_suis_je_ bien---0-score.pdf

facsimile: 2004. Meindert C. De Heer. Zie Muziekhandel Saul B. Groen

facsimile Phalesius 1552: KuLeuven en KBR

-Plein Jeu 307 duos et trios de la renaissance
Heugel, Parijs 1973 nr 32311
Aim, Agnol
STBar - 2 blz

-Bernstein, Lawrence F., ed. La Couronne et Fleur des Chansons a Troys. New York, 1984.

-*Thomas, Bernard, ed. Adrian Willaert. 13 Chansons for three voices or instruments
Renaissance Chansons 12
London Pro Musica 1978 (bron: 15361)

-Alphonse Leduc,
Paris, 1973

-Cecil Leonard, 22 Trios (bew. 3 trombones)
info: 
www.woodbrass-music.ch


MUSICOLOGISCHE UITLEG:

15.
 Bossuyt. op.cit. 1985

p. 145: "een derde groep chansons zijn arrangementen à la Mouton, maar met trekjes die verwijzen naar het opkomende Parijse chanson, zoals de syllabische schrijftrant en de doorzichtige symmetrische structuur."

17. Thomas Bernard. op.cit. 1978

“This is unusual in that the melody most like a cantus firmus is in the top part: in fact it is the superius of the present piece that appears in Johannes Gallus' six-part setting in Susato's Le Treziesme Livre of 1550.”

OPNAMEN:

18. lp’s:

19. cd’s:

20. duur:

21. Catalogue de la chanson française à la renaissance

http://ricercar-old.cesr.univ- tours.fr/3-programmes/ basechanson/03231-3.asp? numfiche=6453



=====

357.                                
Kidger F060,  p. 106, p. 115,  p. 157, p. 162, p. 265, p. 335
OR SUIS JE BIEN a 6 (versie 2)

2. ondertitel:

3. gecomponeerde delen:

Or suis je bien (eendelig)

4. tonal type:

Met 1 b / sleutelcombinatie : c1 – c3 – c4 – F4 – c4 – c3 / finalis G
In het manuscript MunBS 1508 : c4 - ? – c4 – F4 - ? –c4

5. aantal stemmen:

6-st.
Canon superius Canon ad longum
Dubbele canon in de Quintus: "Canon in dyapenthe, & dyapason, ad longum."
canon sexta pars: a six. Canon ad longum

6. genre :

chanson

7. reeks :

8. tekst :

Or suis-je bien au pire
De mes malheureux jours
Mon cas par trop s’empire
Et me vient au rebours
Et tout cela me font amours
endurer grief martyre
Si n’ay de vous autre secours
Force sera que me retire.

9. eerste gedrukte uitgave:

1560, Parijs, Adrian Le Roy en Robert Ballard, Livre de Meslanges, contenant six vingtz chansons.
1572, Parijs Adrian Le Roy en Robert Ballard, Mellange de chansons tant des vieux autheurs que des modernes.

10. RISM:

1560b / 15722

11. CMM:

DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/ compositions/34565/

12. vindplaatsen:

msMunBS 1508 nr. 120 (Zie hier verder : online) - ParisBNC 851 (Bourdeney Manuscript) (pp. 499-500)
druk 1572: B KBR (B) - F Bnf (onvolledig) (Zie hier verder : online)

13. andere recente uitgaven:


online – München – MunBS 1508
https://stimmbuecher.digitale- sammlungen.de/view?id= bsb00104651

nr 120
cantus :             blz. 153 / 170
altus :               ontbreekt
tenor :               blz. 155-156 / 180
bassus :             blz. 151-152 / 176
quinta vox :        ontbreekt
sexta vox :         blz. 27-28 / 69
De verwijzingen naar de canon in de cantus (superius), quinta vox en sexta vox ontbreken

online – ms Bourdeney – Parijs Bibliothèque Nationale BNC 851 (beeld 499-500)
https://gallica.bnf.fr/ark:/ 12148/btv1b550075091/f510. image.r=Bourdeney

canon : de termen aan de derde notenbalk, maar met de canonsleutels aan de vierde notenbalk : in diapente en in diapason
Zonder de tekst van het chanson

online – 1572 – Brussel Koninklijke Bibliotheek van België 
https://uurl.kbr.be/1563873(enkel bassus)

online – 1572 – Parijs Bibliothèque Nationale
Mellange de chansons (enkel contratenor en bassus)

BnF, département Musique, RES VMD-87 (1) | Gallica
online beeld : contratenor : 54v
gallica.bnf.fr : f122

BnF, département Musique, RES VMD-87 (1) | Gallica
online beeld : bassus : 54v
gallica.bnf.fr : f304

-Bernstein, Jane A., ed. Adrian Willaert: The complete Five and Six-Voice Chansons, New York, 1992.

14. intabulaties, diminuties, tientos:

MUSICOLOGISCHE UITLEG:

OPNAMEN:

18. lp’s:

19. cd’s:

20. duur:

21. Catalogue de la Chanson Française à la Renaissance

102_Or suis-je bien-incipit.jpg (1483×400) (univ-tours.fr)
of
http://ricercar-old.cesr.univ- tours.fr/3-programmes/ basechanson/03231-3.asp? numfiche=6455102_Or suis-je bien-incipit.jpg (1483×400)

=====

358.
Kidger B180, p. 19, p. 125, p. 130,  p. 153, p. 175, p. 178, p. 180, p. 191, p. 231
O SALUTARIS HOSTIA a 6 (versie 1)

2. ondertitel:

3. gecomponeerde delen:


O salutaris hostia (eendelig)

4. tonal type:

met b / sleutelcombinatie: g2-c2-c2-c3-c3-F3 / finalis: F
in het ms van Bologna: quintus is c1
in het ms van Vaticaan: g2 - c1 - c2 - c3 - c3 - c4

5. aantal stemmen:

6-st.

6. genre :

motet

7. reeks :

Motetta VI vocum nr 11

8. tekst :

O salutaris hostia,
Quae caeli pandis ostium:
Bella premunt hostilia,
Da robur, fer auxilium.


Vijfde strofe van VERBUM SUPERNUM, hymne uit de lauden ter ere van het H. Sacrament (In Festo Corporis Christi)

O heiligmakend Offer,
Dat voor ons de poort van de hemel openmaakt;
De aanvallen van de vijand benauwen ons.
Maak ons sterk en help ons.

9. eerste gedrukte uitgave:


W1112 (1542) : Adriani Willaert … sex vocum, que vulgo Motecta dicuntur. Liber primus.

10. RISM:

W1112 (1542)

11. CMM:

3-04 pp. 55-58 (bron: W1112 (1542)

DIAMM :  "Mottetti a sei ed a sette voci"
https://edl.beniculturali.it/ beu/850016256
 [nr 29], p. 91

12. vindplaatsen:


ms: I
 BolC Q24 (Zie hier verder : online) - CasAC C - RomeV -VAT VatG XII.4 (Zie hier verder : online)
druk W1112 (1542) : A Wn - B Koninklijke Bibliotheek van België KBR II.91.361 (zonder 6) - D Dresden Katholische Hofkirche (B – onvolledig) –Bayerische Staatsbibliothek (Zie hier verder : online) - Mu (zonder T en B), RegB , Wolfenbüttel  (Zie hier verder : online) - F CH (Q), Pn (A), TLc (A) - GB British Library (zonder 6) - I BolC (5), Bologna , Accademia Filarmonica (zonder S en Q) VEaf (zonder S en 5)
druk ca. 1560: I ModE C.314 (Zie hier verder : online)

13. andere recente uitgaven:

online – I ModE C.314
https://edl.beniculturali.it/ beu/850016256 [nr 29], p. 91

online – handschrift - Vaticaanstad (handschrift zwaar beschadigd)
http://digi.vatlib.it/view/ MSS_Capp.Giulia.XII.4/0062
nr 36, ff. 106v - 108

online –
handschrift – Bologna
http://www.bibliotecamusica. it/cmbm/viewschedatwbca.asp? path=/cmbm/images/ripro/ gaspari/_Q/Q024/ ( afbeeldingen: 49/ 145/ 239/ 326-327/ 375/ 419)

online  - 1542 – D
Bayerische Staatsbibliothek
https://stimmbuecher.digitale- sammlungen.de/view?id= bsb00074422


online – W1112 (1542) – D
Wolfenbüttel, Herzog August Bibliothek
WDB - Wolfenbütteler Digitale Bibliothek - drucke/3-1-musica-1s (hab.de)

online - CPDL (bron 1542) (Sabine Cassola. 2008) - partituur in moderne noten
www.cpdl.org/wiki/index.php/ Adrian_Willaert
met behoud van de oorspronkelijke lengte van de noten.

-Geschichte der Musik in Beispielen nr 104
Arnold Schering, Leipzig 1931
AT+instr. (zie hieronder)

-Edition Michael Procter EMP0264 (manuscript)

-bewerking voor kopers en hout met of zonder zangers door Percy Aldridge Grainger (1882 - 1961) in de reeks ENGLISH GOTHIC MUSIC. Ed. Bardic Edition, 1941.
a. versie voor 2-st. + 4 instrumenten
b. versie 2 voor kopers en klarinettenkoor zonder stemmen

14. intabulaties, diminuties, tientos:


MUSICOLOGISCHE UITLEG:

Wordt gezongen bij het opheffen van de H. Hostie

15. Bossuyt op.cit. 1985: p. 109

Melodische inzetten in alle of nagenoeg alle stemmen op het canonthema verdoezelen de "geleerde" techniek en geven gewoon de indruk van een vijf- of zesstemmige imitatie.

16. Schiltz 2003. p. 176 vn. 30:

"opvallende overeenkomst tussen verschillende handschriften"


17. Arnold Schering. Op.cit. 1931.

Begleitete Kanonmotette.
Die ohne tieferen Sinn erfolgte Textierung der stark bewegten Nebenstimmen ist offenbar nicht zum Singen bestimmt gewesen. Begleitung nach Massgabe der Schlüßel etwa durch Zinken und Posaunen.

OPNAMEN:

18. lp’s:


-lp 51 = cd 309
Ensemble Vocal de Bruxelles
Ensemble Polyphonique de Radio France
ERATO STU 70602

19. cd’s:

-cd 296
CANTATE VIOLINI
Florid early baroque songs and polyphony
Les Sonadori zes renaissanceviolen, Pascale Boquet luit en Anne Delafosse sopraan
PASSACAILLE PAS1056
2019

van Adriaen Willaert :
-o salutaris hostia (instrumentaal)

luister ook op SPOTIFY : albums – cantate violini - nr 8

-cd 309 (= lp 51)
ADRIAN WILLAERT. OEUVRES RELIGIEUSES & PROFANES
Ensemble Polyphonies, Ensemble vocal de Bruxelles
WARNER CLASSICS
2021

https://www.warnerclassics. com/release/willaert

-2 x YOUTUBE:
https://www.youtube.com/watch? v=UBDW-wktZCo
The Choir of St. Ignatius of Antioch Episcopal Church, New York City o.l.v. Douglas Keilitz
en ook:
https://www.youtube.com/watch? v=L_PIvrO8yLE
Schola Polyphonica

20. duur:   De snelste tov. de langzaamste tijd

2’37” Ensemble Polyphonies (instrumentaal)  - 4'22" les sonadori

=====

O SALUTARIS HOSTIA a 7 (versie 2
) : zie VERBUM SUPERNUM
(zevenstemmig motet met O Salutaris Hostia als cantus firmus, uitgewerkt als canon in tenor en alt)

=====

358a.
Kidger -----
OSCULETUR ME

anonymus

2. ondertitel:

3. gecomponeerde delen:

1.Osculetur me
2.Nigra sum sed formosa

4. tonal type:

met b / sleutelcombinatie : g2-c3-c3-F3 / finalis C

5. aantal stemmen:

4-st.

6. genre :

motet

7. reeks :

8. tekst :

Osculetur me osculo oris sui;
quia meliora sunt ubera tua vino
fragrantia unguentis optimis.
Oleum effusum nomen tuum;
ideo adolescentulae dilexerunt te.
Trahe me post te,
curremus in odorem unguentorum tuorum.

Nigra sum, sed formosa,
Filiae Jerusalem.
Nolite considerare quia fusca sum,
quia decoloravit me sol.

Posuerunt me custodem in vineis.
Indica mihi quem diligit anima mea,
ubi pascas, ubi cubes in meridie,
ne vagari incipiam post greges sodalium tuorum.


Tekst: Het hooglied van Salomo.  I, 1-7

Overstelp mij met de kussen van uw mond,
want uw liefkozingen zijn zoeter dan wijn.  
Uw zalven zijn heerlijk om te ruiken,
de klank van uw naam is als rijk parfum;
daarom hebben de meisjes u lief.  
Trek mij met je mee
laten we ons terugtrekken in de geuren van jouw zalven.

Wel ben ik donker, maar toch bekoorlijk,
dochters van Jeruzalem,
Minacht mij niet omdat ik donker ben:
de zon heeft mij gekleurd.
Men liet mij de wijngaarden bewaken.
Zeg mij toch, mijn zielsbeminde,
waar laat je de kudde grazen,
waar rusten jouw schapen in de middag?
Of moet ik soms gesluierd met de kudden van je vrienden rondtrekken?

Vertaling : KBS

9. eerste gedrukte uitgave:

10. RISM:

11. CMM:

3-09, pp. 219-225

12. vindplaatsen:

I - Rome, Ms. Palatini Latini. 1976-1979 ff. 207-213 (Zie hier verder : online)

13. andere recente uitgaven:

online – Rome – Ms. Pal. Lat (enkel cantus) ff. 207-213
https://digi.ub.uni- heidelberg.de/diglit/bav_pal_ lat_1976/0207

14. intabulaties, diminuties, tientos:


MUSICOLOGISCHE UITLEG:

OPNAMEN:

18. lp’s:

19. cd’s:

20. duur:

=====

zie ook : MISSA OSCULETUR ME

=====

359.
Kidger B181, p. 111, p. 231
O SOCII DURATE = O SOCII NEQUE ENIM
O SOCIJ DURATE

2. ondertitel:

Illustrissimi et Reverendissimi Cardinalis Granvellani Emblema

3. gecomponeerde delen:

1. O socii durate
2. Per varios casus

4. tonal type:

geen b / sleutelcombinatie: c1-c1-c3-c4-F4-F4 / finalis: G

5. aantal stemmen:

6-st. (C-Q-A-T-VI-B) C is voor mezzo, Q is voor alt, A is voor tenor, T is voor bariton, VI is voor bas, B is voor bas.

6. genre :


staatsmotet

7. reeks :

Il quinto libro di madrigali a cinque voci

8. tekst :


O socii, durate.
O socii, neque enim ignari sumus ante malorum;
O passi graviora dabit deus his quoque finem.
Experti, revocate animos moestumque timorem
Mittite; forsan et haec olim meminisse juvabit.

Per varios casus, per tot discrimina rerum
Tendimus, ostendunt sedes ubi fata secundas
Durate et vosmet rebus servate secundis.

Virgilius. Aeneas, boek 1, verzen 198-208.
Het vers 207 "Durate et vosmet rebus servate secundis" is het motto van Granvelle.

Beste vrienden.
Neen. We vergeten nooit de rampen en erge dingen die we hebben doorstaan.
Gelukkig heeft God daar een einde aan gemaakt.
Wees terug moedig en verdrijf uw angst en verdriet.
Ongetwijfeld zullen jullie later met plezier aan deze tegenslagen terugdenken.

Nu moeten we nog verder doorheen heel wat moeilijkheden en problemen onze weg zoeken.
Misschien zullen we nog veel pijn te verduren krijgen.
Maar houdt stand en trekt jullie op aan betere vooruitzichten.

9. eerste gedrukte uitgave:

156617, Venetië, Antonio Gardano, Di Cipriano De Rore. Il quinto libro di madrigali a cinque voc insieme alcuni de diversi autori...

10. RISM:

156617

11. CMM:

3-14, p. 142 (bron: 156617)

12. vindplaatsen:


156617  GB British Library (Zie hier verder : online)

13. andere recente uitgaven:

online – 156617 – GB British Library A.70.v.
A70v_complete_file_for_ printing.pdf (royalholloway.ac.uk)

online - partituur in moderne noten – CPDL 
(Pothárn Imre)
http://www3.cpdl.org/wiki/ index.php/O_socii_durate_( Adrian_Willaert)

-Long, Joan Anna, The motets, psalms and hymns of Adrian Willaert: a liturgo-musical study, Columbia university, diss. doct. philosophy, 1971

14. intabulaties, diminuties, tientos:


MUSICOLOGISCHE UITLEG:


15
. Bossuyt op.cit. 1985

p. 85, p. 121: "gecomponeerd in 1561 en opgedragen aan kardinaal Antoine Perrenot de Granvelle, staatssecretaris van Keizer Karel V, als hulde ter gelegenheid van zijn benoeming tot kardinaal. ."
p. 125: "een extreem voorbeeld van consequent doorgedreven syllabische declamatie, al is de schrijfwijze meer contrapuntisch. In deze zesstemmige compositie streeft Willaert naar een correcte accentuatie van de tekst. Nu slaagt de componist er in binnen dit zesstemmig stemmencomplex van een uiterst moderne factuur een kort ostinato van drie noten in te bouwen, een soggetto cavato op het woord Durate (ut-fa-re), Granvelle's "emblema", dat in voortdurende afwisseling in de tweede of de vijfde stem (quintus en sextus) verschijnt, zodat telkens slechts vijf partijen zingen. De notenwaarden van het ostinato worden geleidelijk verminderd in diminutio duplex en quadruplex, met het gevolg dat naar het einde toe het ritme wordt opgedreven en de bezetting overgaat tot zesstemmigheid. "
p. 187, muziekvoorbeeld nr 26

Ignace Bossuyt op.cit. 1998

"O socii durate : A Musical Correspondence from the Time of Philip II"
in : Early Music 26 (1998), 432-443
"O socii durate: Antoine Perrenot de Granvelle en de Vlaamse polyfonist Adriaan Willaert." (zie bibliografie)

Ignace Bossuyt, Ons Erfdeel, 42/1999, p. 124.

Onder de titel O Socii Durate verscheen een verzameling van elf motetten van Orlandus Lassus, Adriaen Willaert, Pierre de Manchicourt en Cipriano de Rore. De band tussen al deze schitterende werken is de figuur van Antoine Perrenot de Granvelle, bisschop van Atrecht (Arras) en minister van keizer Karel en Filips II. De titel verwijst naar de motetten van Adriaen Willaert en Cipriano de Rore, met name op enkele verzen uit de eerste zang van Vergilius' Aeneis , waaruit Granvelle zijn motto DURATE ('Houdt vol'), dat op zijn vele medailles prijkt, had gekozen. Uit zijn onlangs door ondergetekende onderzochte, in Madrid bewaarde correspondentie blijkt dat hij Willaert en de Rore persoonlijk had verzocht deze werken voor hem te schrijven. Alle andere motetten zijn afkomstig uit collecties die aan Granvelle zijn opgedragen of hem als geschenk door de componisten werden toegestuurd.

OPNAMEN:

18. lp’s:

19. cd’s:


-*cd 48 The Renaissance Singers o.l.v. Edward Wickham
Motets by Willaert e.a.
ASV QUICKSILVA QS 6228, 1998

-*cd 81 LE CHANT DE VIRGILE
Huelgas-Ensemble o.l.v. Paul Van Nevel
HMC 901739, 2001

-luister ook op IDAGIO:
https://app.idagio.com/albums/ le-chant-de-virgile-AABAB5A3- A00C-4AD6-8D10-987E6A1DB039

-cd 254 IMAGO
De Labyrintho o.l.v. Walter Testolin
STRADIVARIUS 6085964, 2016 
luister ook op YouTube:

https://www.youtube.com/watch? v=LO4Ro1VoCzw
   (partituur in beeld)

20. duur: (De snelste tegenover de langzaamste uitvoering:)

3'44” Huelgas -  4’25” De Labyrintho

=====

O SOCII NEQUE ENIM = O SOCII DURATE

=====

360
Kidger B140, p. 187, p.224
O SODALES SANCTI VINDEMIALIS ET FLORENTII

2. ondertitel:

3. gecomponeerde delen:

4. tonal type:

met b / sleutelcombinatie: C3-C4-F3-C4-F4 / finalis

5. aantal stemmen:

5-st.

6. genre :

motet

7. reeks :

8. tekst :

antifoon voor het magnificat van de 1ste en 2de vespers voor het feest ter ere van de heiligen Florentius en Vindemialis (1 juni)

9. eerste gedrukte uitgave:

10. RISM:

11. CMM:

DIAMM : 

12. vindplaatsen:

msTrevBC 29 (verloren)

13. andere recente uitgaven:

14. intabulaties, diminuties, tientos:


MUSICOLOGISCHE UITLEG:

"Contrafactum van het eerste deel van Miserere nostri Deus"

OPNAMEN:

18. lp’s:

19. cd’s:

20. duur

===== =====

361.
Kidger B141, p. 143, p. 174, p. 224
O STUPOR ET GAUDIUM… TU FRANCISCE

2. ondertitel:

3. gecomponeerde delen:

1. O stupor et gaudium... tu Francisce
2. Tuis astra posteris pater Francisce

4. tonal type:

5. aantal stemmen:

5-st.

6. genre :

motet

7. reeks :

8. tekst :

9. eerste gedrukte uitgave:

10. RISM:

11. CMM:

DIAMM : https://www.diamm.ac.uk/ compositions/20007/
Diamm schrijft “asta” in plaats van “astra”

12. vindplaatsen:

ms: LucBS 775 – RomeV 35-40

13. andere recente uitgaven:

14. intabulaties, diminuties, tientos:


MUSICOLOGISCHE UITLEG:

OPNAMEN:

18. lp’s:

19. cd’s:

20. duur:

=====

362.
Kidger B070, p. 11, p. 25, p. 211, p. 331, p. 437
O THOMA LAUS ET GLORIA

2. ondertitel:

3. gecomponeerde delen:


O Thoma laus et gloria (eendelig)

4. tonal type:

geen b / sleutelcombinatie: c1-c2-c3-c4 / finalis: G

5. aantal stemmen:

4-st.

6. genre :

motet

7. reeks :

Motettorum IV vocum liber primus nr 10

8. tekst :

O Thoma, laus et gloria
Praedicatorum Ordinis
Nos transfer ad coelestia
professor sacri numinis.

liturgie van het feest van de H.Thomas van Aquino (vroeger 7 maart, sedert 1969 op 28 januari)

O Thomas. U zij lof en eer.
van de orde der Dominicanen.
Leid ons naar het hemelse,
professor in de goddelijke werkelijkheid.

9. eerste gedrukte uitgave:

-1539  – W1106, Venetië, Girolamo Scotto, Famosissimi Adriani Willaert. musica quatuor vocum . liber primus
-1545b – W1107, Venetië, Antonio Gardano, Adriani Willaert musici celeberrimi. musica quatuor vocem

10. RISM:

1539  - W1106 / 1545b - W1107

11. CMM:

3-01, pp. 39-40 (bron: 1545b)

12. vindplaatsen:

ms: geen
druk 1539  – W1106: D
 Bayerische Staatsbibliothek (Zie hier verder : online)- I PLn (zonder S), VIb(S) - PL Krakow (A, T)
druk 1545b – W1107 : A Wn - D Hs, LÜh, Bayerische Staatsbibliothek (Zie hier verder : online), - F Pn(A) - GB British Library  - I VIb(S) - P C(A) - PL Krakow - VAT Rvat-sistina

13. andere recente uitgaven:

online – 1539  - W1106 – D Bayerische Staatsbibliothek
https://stimmbuecher.digitale- sammlungen.de//view?id= bsb00073118

online – 1539  – W1106  – IMSLP. Liber primus. Quatuor vocum (enkel de cantus)
http://imslp.simssa.ca/files/ imglnks/usimg/e/e3/ IMSLP347848-PMLP561711- willaert_motetos_a4_livro1_c. pdf

online – 1545b - W 1107 – D Bayerische Staatsbibliothek
https://stimmbuecher.digitale- sammlungen.de/view?id= bsb00073520

-Die Motette
Das Musikwerk. Ed. Heinrich Hüschen
Köln 1974

14. intabulaties, diminuties, tientos:


MUSICOLOGISCHE UITLEG:

16. Schiltz. op.cit. 2003

p 168: "verwijst naar de H. Thomas (van Aquino)" (feest vroeger op 7 maart, sedert 1969 op 28 januari)

OPNAMEN:

18. lp’s:

-lp 51 = cd 309  Ens. Vocal de Bruxelles o.l.v. Fritz Hoyois
ERATO STU 70602
1972

19. cd’s:

cd 309 = lp 51
JOSQUIN AND THE FRANCO-FLEMISH SCHOOL
Ens. Vocal de Bruxelles o.l.v. Fritz Hoyois
WARNER CLASSICS 2021

Ook werk van Josquin des PrezGilles BinchoisJohannes OckeghemPierre de la Rue, Guillaume Dufay, Heinrich Isaac, Thomas Crecquillon, Orlande de Lassus, Giaches de Wert, Tielman Susato en Adriaen Willaert.


online:
Willaert: Œuvres religieuses & profanes, vocales & instrumentales | Warner Classics
Beluister ook via : Apple Music – Deezer - Spotify

online : Read more

20. duur:

2’48” Hoyois

=====

363.
Kidger G048, p. 55, p. 143, p. 276
OVE CH’I POSI GLI OCCHI LASSI
Ove chi posi occhi

2. ondertitel:

3. gecomponeerde delen:


1. Ove ch'i posi gli occhi
2. Amor e'l ver fur meco

4. tonal type:

geen b / sleutelcombinatie: g2-c2-c2-c3-c3-c4 / finalis A
2. Amor e'l ver fur meco: finalis: D

5. aantal stemmen:

6-st. (C-A-V-VI-T-B) C is voor sopraan, A is voor alt, V is voor alt, VI is voor tenor, T is voor tenor, B is voor bariton of bas.

6. genre :

madrigaal

7. reeks :

Musica Nova. madrigaal, nr 20

8. tekst :

Ove ch’i posi gli occhi lassi, o giri
Per quetar la vaghezza, che gli spinge,
Trovo, chi bella donna ivi depinge,
Per far sempre mai verdi I miei desiri.


Con leggiadro dolor par, ch’ella spiri
Alta pietà, che gentil core stringe:
Oltra la vista, agli orecchi orna, e’nfinge
Sue voci vive, e suoi santi sospiri.


Amor e’l ver fur meco a dir, che quelle,
Ch’i vidi, eran bellezze al mondo sole,
Mai non vedute più sotto le stelle.

Né sì pietose e sì dolci parole
S ’udiron mai, né lagrime sì belle
Di sì begli occhi uscir mai vide il sole.


Francesco Petrarca. Canzoniere 158

Waar ik mijn moede blikken ook laat zweven
om ‘t smachten te bezweren dat hen drijft,
‘t is of mijn geest mijn Vrouwe zo beschrijft
dat mijn verlangens weer als nieuw herleven.

Dat mooi, droef beeld lijkt mij iets mee te geven:
deernis die in een edel hart beklijft;
‘t is meer dan zien, want in mijn oren blijft
haar zucht vol vroomheid en haar stem vol leven.

Geen schoonheid die haar evenaren kan
of ooit op aarde evenaren kon;
Amor en waarheid zijn daar zeker van.

Zo tedere woorden, zo vol mededogen,
klinken nooit meer en nooit meer ziet de zon
zo mooie tranen in zo mooie ogen.

Vertaling: Peter Verstegen, Francesco Petrarca - Het Liedboek - Canzoniere. Amsterdam. 2008.

9. eerste gedrukte uitgave:

-1559, Venetië, Antonio Gardano, Musica Nova di Adriano Willaert.
Herdrukt in 1569 (verloren)

10. RISM:

1559a - W 1126

11. CMM:

3-13 p. 90 - 96 (bron: 1559a)

12. vindplaatsen:

ms Milaan Conservatorium MilC ss (Tarasconi Codex of Clerici Codex)

Het verzamelboek MUSICA NOVA uit 1559 (W1126) bestaat uit zeven stemboeken, nl. S, A, T, B, Q, 6 en 7). Volgende bibliotheken hebben alle boeken en bieden ze online: Bologna, Museo internazionale e biblioteca della musica en München, Bayerische Staatsbibliothek. Ook de Koninklijke Bibliotheek te Brussel, maar hier ontbreekt de ALTUS.
(Zie hier verder : online)

13. andere recente uitgaven:

online – Musica Nova – 1559 - München
https://stimmbuecher.digitale- sammlungen.de/view?id= bsb00071866

online - Brussel - Musica nova – 1559 – KBR (zonder de altus)
https://opac.kbr.be/Library/ doc/SYRACUSE/18352190#uurl

online – partituur in moderne noten – CPDL (Allen Garvin)
http://www1.cpdl.org/wiki/ images/b/bc/39-willaert--ove_ chi_posi_gli_occhi_lassi_o_ giri--amor_el_ver_fur_meco_a_ dir_che_quelle--comb--0-score. pdf

-Edition Michael Procter
best.-nr: EMP0787

14. intabulaties, diminuties, tientos:


MUSICOLOGISCHE UITLEG:


Andrea Gabrieli verwerkte dit madrigaal in zijn zesstemmige Missa Ove ch'i posi

OPNAMEN:

18. lp’s:

19. cd’s:


-*cd 210 MUSICA NOVA
The Petrarca Madrigals
Singer Pur
Oehms Classics OC 814
2009
grote terts lager

luister ook op SPOTIFY – nummers - Ove ch'i posi
luister ook op IDAGIO:
https://app.idagio.com/albums/ musica-nova-the-petrarca- madrigals

-cd 231 L’AURA MIA SACRA
Mélodies et madrigaux amoureux inspirés du Canzoniere de Pétrarque.
La Main Harmonique o.l.v. Frédéric Bétous
LIGIA Lidi 0202260-13
2013
http://www.lamainharmonique. fr/


20. duur:


4'53” Singer Pur

=====

 

 


Terug naar het overzicht van het oeuvre

Top

Volg ons op Facebook Volg de Adriaen Willaert Foundation op Facebook

© AWF-foundation vzw - info@adriaenwillaert.be